Uzun İnce Bir Başlangıç

[Alper Garan]

Herkese bir kez daha selam.

Ben 35'ine dayanan merdivenin son basamaklarında bir model tren hayranıyım. Bu hayranlığın babamdan bulaşmış olması yüksek ihtimal. Kendisi Türkiye'de model trene merak saran ilklerden olabilir. Evimize ilk HO model trenler girmeye başladığın Türkiye'de arasan bulmak mümkün değildi. Babam Almanya ile çalıştığı için her ay en az bir kere iş seyehatine gider ve yeni Marklin'ler ile dönerdi. Bir ara evimizin çatı katı tamamen HO dioramasıyıdı.

Velhasıl uzun lafın kısası model tren olayına çok da yabancı değilim. Temek pek çok şeyi biliyorum ama şimdi ilk kez kendi setimi kurmaya karar verdim. Eminim bu aşamada yardım alacağım çok şey olacaktır ama temelden başlamak lazım. (BU arada baban ne güne duruyor sorusunun cevabı kendisinin bu hobiyi zun süredir bırakmış olmasıdır

1 hafta kadar önce tamam yapıyorum ben bu işi dediğimde ben de babam gibi HO serisini düşünüyordum ama evimde düzgün bir HO dioraması kuracak yerim olmadığı gerçeğinden mütevellit bu hayal biraz bekleyecek. Başlangıç setine sanırım Z ölçeği ile başlayacağım. Alan olarak çalışma odamın bir köşesinde "L" şeklinde bir alan düşünüyorum.

Şu an için ilk ve en önemli sorum ve yorum ricam;

"Z" mi "N" mi?

Dediğim gibi ben yer sıkıntısından Z öleğine karar vermiştim ama yine bu sitenin bir yerlerinde ölçekler ile ilgili bir yazıda "N" ölçeğini gördüm. HO ile Z arasına ama Z'ye daha yakın bir ölçek anladığım kadarıyla. Detay açısında Z'den daha keyifli olur mu diye düşündüm ama öte yandan da bir ulaşılabilirlik konusu var. Seti kurarken ikinci el satın almalarda yapacağımı düşünüyorum ve N ölçeğinde Türkiye sınırları içinde her anlamda ne kadar geniş bir ürün yelpazesine ulaşabilirim emin değilim. Bu konuda işin içinde arkadaşlardan yorum rica ediyorum.

Başlığında dediği gibi uzun ince ve biraz da "masraflı" bir yol bu ö yüzden şmdilik bu konuda yardım rica edeceğim. Bu konuya karar verdikten sonrada sanırım setin kurulacağı masa üzerinde yorumlar isteyebilirim.

Yardımcı olan herkese şimdiden teşekkürkler.

Alper

[kemalomay]

Alper kardeşim , sadece malzeme bulma konusundaki soruna cevap yazıyorum , Türkiyeden bulacağın  N ölçek malzeme , Z ölçek malzemenin 50 katıdır. Z ölçek için muhakkak  yurt dışından takviye yapman şart.

Acele etme , iki ölçeğin diğer konulardaki artı ve eksilerine bakıp son kararını ver.

[Alper Garan]

Alper kardeşim , sadece malzeme bulma konusundaki soruna cevap yazıyorum , Türkiyeden bulacağın  N ölçek malzeme , Z ölçek malzemenin 50 katıdır. Z ölçek için muhakkak  yurt dışından takviye yapman şart.

Acele etme , iki ölçeğin diğer konulardaki artı ve eksilerine bakıp son kararını ver.

Bu biraz sürpriz oldu işte Bana hep Z daha popüler gibi geliyordu nedense. Yorum için teşekkürkler. Durum buysa ben N'ye yöneleyim Bu konuda herkesin görüşü çok makbule geçecek.

[koraycenan]

Selamlar hoşgeldiniz foruma. Uzun ve ince ama bir okadarda keyifli bir yolculuk. Şimdi sorunuza geliyim yıllardır Ho toplamaktayım ama son 2 aydır z de toplamaya başaladım. Türkiyede Z neredeyse yok. En ufak bir ray parçası için bile yurtdışına mahkumsunuz. N e gelince evet süperler bulunabilirliği çok daha fazla N yapan modelci dostlar var. Başlamak için ideal ama Ho en kolayı en fazla seçenek onda ülkemizde. Tavsiyem her 3 ölçeğide iyice araştırıp sonra karar vermeniz. Hali hazırda ben Z için hazırlık yapıyorum amampek kolay olmuyor. Tabi zevk meselesi ben sonuna kadar Z derim yaşlanınca gözler görmeyince Ho

[Naci]

Yaşınızı bilmiyorum çünkü belirtmemişsiniz ancak genç olduğunuzu sanıyorum. Siteye hoş geldiniz. Z-N-HO ölçek mi sorusu bu sitede sıkça sorulan sorulardandır. Ben çeşitli yaşlarımda hem N hem de HO kurgular yaptım ve yapıyorum. Bu konuda sitede çeşitli yazılarım var. Benim size tavsiyem bir kurguya başlamadan önce iyice konuyu incelemenizdir. Yinede bazı açıklamalarda bulunmak isterim. Yeriniz çok ama çok kısıtlı ise, gözünüz iyi görüyorsa, minyatür işlerden çok hoşlanıyorsanız, malzeme bulma sıkıntınız yok ise, yurt dışı bağlantınız var ise Z kurgu yapabilirsiniz. Yeriniz HO kurgu için fazla müsait değilse, Türkiye'de malzeme bulmak istiyorsanız size tavsiyem N kurgu yapmanızdır. Bunların dışında yeriniz çok çok müsait ise HO kurgu yapabilirsiniz. Yerinizin müsait olmadığını belirtmiş olduğundan size N kurgu yapmanızı tavsiye ederim. Tabii son kararı  artı ve eksileri düşünerek siz verin. Şimdiden kolay gelsin. N kurgu için her konuda size yardımcı olabilirim. Tabii bu dediğim HO kurgu içinde geçerli. Başarılar dilerim...

[Alper Garan]

Selamlar hoşgeldiniz foruma. Uzun ve ince ama bir okadarda keyifli bir yolculuk. Şimdi sorunuza geliyim yıllardır Ho toplamaktayım ama son 2 aydır z de toplamaya başaladım. Türkiyede Z neredeyse yok. En ufak bir ray parçası için bile yurtdışına mahkumsunuz. N e gelince evet süperler bulunabilirliği çok daha fazla N yapan modelci dostlar var. Başlamak için ideal ama Ho en kolayı en fazla seçenek onda ülkemizde. Tavsiyem her 3 ölçeğide iyice araştırıp sonra karar vermeniz. Hali hazırda ben Z için hazırlık yapıyorum amampek kolay olmuyor. Tabi zevk meselesi ben sonuna kadar Z derim yaşlanınca gözler görmeyince Ho

Sondan başlayayım Daha öncede yazdığım gibi ben HO ile büyüdüm babam sağolsun. İmkanım olsa ben de HO yapardım ama apartman dairesinde trene ayıracak yerim belirli ve HO kaldıracak kadar büyük değil. Amacım sadece oval tek bir hat yapmakdan da öte. bu yüzden Z'ye yönelmek zorundayım. Ama Z malemeleri söylediğiniz kadar zor bulunuyorsa bu da çok sıkıntı olacaktır. Bu durumda N'ye yönelecem sanırım

[koraycenan]

Evet N cok iyi bir secenek aslında z ölçkte n binalarada kullanılıyor. Forumda Enver arkadaşımız var ve elindeki tüm N leri satıyor kaçırmayın derim güzel parçalar var. Harun abidende n ray vs toplayabilir ve digital bir kumandayla bu işe başlayabilirsiniz. Ama önce çok iyi okuyup araştırın derim sonradan bitmiş üzerinden ekleme yapmak çok sıkıcı olabiliyor. Hertürlü sorunuza destek veririz. Birde yaş şehir vs bilgilerinizi doldurursanız çok iyi olur. Kolay gelsin.

[Alper Garan]

Yaş ve şehir bilgileri eklenmiştir

@Koray Bey; önclikli iyi okuyup araştırmakla ilgili haklolduğunuzu düşünüyorum. Foruma ilk üye olup ne yapmak lazım diye baktığımda çok iyi anladım bunu. Hem nakit hemde düzgün bir set olması açısından okuyup araştırma kısmı için baya vaktim olacağını düşünüyorum.

Şimdi genel bir sorum olacak. Güzel bir set kurmak için adım adım ve denışarak ilerlemeyi düşünüyorum. Her adım için yeni bir konu açmak daha mantıklı geliyor bana. Örneğin ölçeğe karar verdikten sonra marka ve ray düzenine karar vermem gerekecek sanırım. Bunun çin ayrı bir başlık altında mı konu açsam yoksa bunun sonu 10'larca konuya varır o yüzden tek bu konu üzerinden mi devam etsem. Bunu daha çok forum kuralları açısından soruyorum

Bu arada incelediğim kadarıyla bir yol planı çıkarttım check list gibi. Bir bakıp bu sıralamaya göre değerlendirmelerinizi paylaşırsanız sevinirim.

1-Sahip olduğum alana göre ölçeğin belirlenmesi
2-Setin oturacağı platformun şekli ve özellikleri
3-Hangi model/modellere yönelmeliyim
4-Ray düzeninin çaıkartılması
5-Dioramanın tarihsel zamanının belirlenmesi (Bir dönem dioraması gibi yapmak istediğim için bu konuya önem veriyorum. 1980 model bir lokoya 2006 model vagon takıp yollarda 2012 model araba olsun istemiyorum

[ihsan]

Albert bey

Ölçek küçüldükçe yapım zorlaşır
Basit bir örnek
Z ölçek balast incecik kum ,neredeyse tuz taneleriyle aynı ebattadır bunu düzgün dökmek çok zordur
Hele bu konuda bir tecrübeye sahip değilseniz çok çok zor
Naçizane tavsiyem
Detaylı bir kurguya başlamadan önce bir kaç tane kesit diaroma yapın
Tek bir ray balastını döşeyin biaz yeşillik bir iki ağaç ufak tefek dağ tepe yapın bir ev yerleştirin
Eksiklerinizi görün kendinizi yeterli gördüğünüz zaman asıl kurguya geçin

Gerek siz gerekse Koray bey baştan detaylara girmeniz beni endişelendiriyor

[koraycenan]

Endişeleneme İhsan Abicim. Bu detaylar planlama amaçlı hemen alınıp zaten yapılması çok zor. Albert bey ilk önce deneme yapmakta yarar var İhsan Abimin söylediği gibi. Ama genelleme yapacak olursak. Planlama şöyle olmalı tecrübe edindikten sonra:

1- Ölçek kararı. Ve bu ölçek için ayırabileceğiniz alan.

2- Rayların bilgisayar ortamında yerleştirilerek gerekli ray ve makas miktarının cıkarılması.

3- Teknik alt yapı ile ilgili bilgi toplanması masa yapımı kullanılacak malzemeler.

4- Dönemin belirlenmesi ve bu döneme ait malzeme toplanması ( en uzun süren kısımlardan birtanesi)

5- Arazi yapısının değerlendirilmesi ve uygun malzeme edinilmesi.

6- Gerçekçilik adına yapılan maketlerin eskitilmesi. İsteğe bağlı olarak.

7- Tüm bunları yapmak için sürekli araştırmak okumak forumumuza katılmak denemeler yaparak en uygun yöntemi bulmak.

Bu tamamen gerçekci ve sistematik bir kurgu yapmak için geçerli. Deneme için straforlar kullanarak bir hat döşeyerek alçılı bezler kullanarak birşey ortaya çıkartabilirsiniz. İhsan abinin söylemek istediği cok küçük ölçekle başlayıp n yada z keyif almazsanız hem paranıza yazık olması hemde bu işten soğumanız. Tabi sizi çok fazla tanımıyoruz hafta sonları prosesste model trenci dostlar toplanıyor bekleriz. Hem fikir alışverişinde bulunursunuz hemde ölçekleri görme şansınız olur. Ama anladığım kadarıyla gerçekçi birşey yapmak istiyorsunuz. Bende dönem olarak era II-IV dönem arasını seviyorum ve hiç ice trenim yada yeni nesil arabam yok. O yüzden baştan iyi planlama yapmak çok önemli. Telefonum 0532 4865648 her zaman sorabilirsiniz kolay gelsin.

[Alper Garan]

Detaylı ve içten cevaplar için teşekkürler.

Öncelikle ismim Alper Nick seçimi biraz forum alışkanlığından.

İhsan bey Koray bey.. yer sıkıntıma ve Z malzemelerinin çok zor bulunuyor yorumu eklenince N ölçek bir set kurmaya karar verdim. Eskiden maket hobisiyle ilgilendiğim için söylemek istediğiniz noktayı çok iyi anlıyorum. Küçük ölçeklerde ince detaylar gerçek bir sabır ve deneyim işi. Daha önceden e söylediğim babam sağolsun model tren hobisinin içinde olduğum için uğraş kısmına çok uzak değilim. Zaten genel olarak bunun ucuz bir hobi olmadığını da hesaba katarsak zaten benim kurguma başlayıp genişletmem epey zaman alacaktır gibime geliyor. Söylediklerinizi de hesaba katarak kullanmayı planladığım alanın öncelikle yarısında ufak denemelerle başlayabilirim diye düşünüyorum. Tabi ray, sinyalizasyon, loko ve vagonlar yinede son dioramaya uygun şekilde alınacaktır.

Koray bey..sizin listeniz üzerinden gitmek uygun gibi geldi. Daha detaylı olmuş Bu durumda ölçeğim belli..

Ayıracağım alana gelirsek "L" şeklinde bir alanım olacak. Uzun kenarlar için 170 cm ve 160 cm alanım var. Derinlik için 50 veya 60 cm alana sahibim. Belki L'nin uzun kenarındaki derinliği 70 cm'ye kadar çıkartabiliyorum ama çok zorluyor. Şimdi tekrar baktım ve 60 cm derinlik yani (170 cm x 60 cm diyelim) çok mu az kaçıyor. Bu konuda deneyimli arkadaşların yorumu gerçekten önemli. Düşündüğüm alanın bir çizimini aşağıda ekliyorum yardımcı olabilmesi açısından



Şimdiden teşekkürler.

[NaciAklan]

Merhaba Alper,

Bence diorama yaparken önemli olan ölçek değil. Sadece tek bir ovalden yapılmış çok güzel dioramalar da gördüm. Eminim başka arkadaşlar da görmüşlerdir. Hat sonu temalı dioramalar da az yer kaplar. Öte yandan, biraz daha karmaşık dioramalar herkesin gönlünde yatar. Lokomotif ve vagon sayısı da arttıkça yer ihtiyacı büyür. Sonra benim gibi depolamaya başlanır. İyisi nasıl bir şey istediğine karar verdikten sonra ona uygun bir ölçek seçmektir. Sınırsız büyümeye Z ölçek bile dayanamaz.

Ama sakın unutma, son karar her zaman senindir.

Kolay gelsin

Naci Aklan

[koraycenan]

Selam Alper tekrardan güzel bir alana sahipsin N de çok güzel bir ölçek bu alan için sadece genişlik biraz sıkıntı olabilir. Neden diyeceksindir acıkçası ben N lerdeki maksimum dönüş yarıçapını bilmiyorum ama çok kolayca öğrenebilirsin netten hatta daha iyisi benim yeni kullandığım bedava ray çizim programı var orda tüm raylar var masanın boyutlarını çizerek N raylardan en genişini secerek biraz deneme yap. Bu neden önemli uzun buharlı lokomotifler dönüş için geniş yarıçap isterler. Tabi kullanacaksan yok ben çok uzun lokomotif kullanmayıp daha küçük lokomotifler kullanaçağım dersen o zaman gerekmez. Çoğu lokomotif üreticisi her lokonun ihtiyaç duyduğu rahat ilerleyip deray olmadan dönebileceği dönüş çapını belirtir. Bunlarıda göz önüne alarak bilgisayarda bu alana neler sığdıra biliyorsun bir bak. Programın adı scarm. Kısacası derinlik özelliklede çalışan yani lokoların döndüğü kurgularda önemli. Ama Naci abinin dediği gibi sadece manevralar yaparak trencilik yapılabilen muhteşem kurgular var. Böyle olunca derinlik daha az anlamlı oluyor. Mesela bir sanayi bölgesi yapabilirsin. Yurtdışında yapılmış butarzda inanılmaz güzel kurgular var. Yada bir diğer alternatif parça parça yapmak Barbaros abimiz mesela onun parçalı kurgusu var ve muhteşem. Forumda mevcut. Fikir vermesi amacıyla mutlaka incele. Kolay gelsin.

[Alper Garan]

Yardımlar için teşekkürler. Koray bey bahsettiğiniz programı hemen indirdim. Şimdi biraz kurcalayıp kullanımını çözdükten sonra sahip olduğum alana neler yapabilirim bir bakacam. İleride kurgu kısmına geçmeden yorum ve önerileriniz için paylaşacağıma eminim

Sahip olduğum alan bundan ibaret. Yeni bir eve taşınmadığım sürece pek değişme ihtimali yok. Genişliği belki 70 cm'e çıkartabilirim ama alan itibariyle çok sıkışık oluyor ve önğnde duracak yer azalıyor

Bu arada konuyla ilgili herkesin öneri ve görüşüne açığım

Sevgiler

P.S: Koray Bey uzun buharlı lokolar babamın setlerinden beri en sevdikerlim. gerçekten öyle bir trenim olmasını planlıyorum

[Alper Garan]

Herkese tekrar selam...

Dün gün içinde Proses'e uğrayıp Harun Bey ile tanışma fırsatı elde ettim. Sağolsun ilgilendi ve bana bilgiler verdi. Özellikle Türkiye'de N veya Z ölçekli set yapmanın ürün bulma konusundaki zorluklarından bahsetti. Kaçınılmaz bir yurtdışı sipariş listem olacak gibi N üzerine yoğunlaşıyor olursam.

N seçmemdeki asıl sebep ayırlabileceğim yer ile ilgiliydi. Ancak akşam evin patorniçesi karımile de tekrar bir değerlendirme yaptık ve dedik ki madem bu işe giriyoruz ve Türkiye gerçeği var öğeşeri daha rahat bulunabilen bir seriye gitmek lazım. Artı bu kadar uğraşacaz hem trenleri hem aksesuarları itibariyle çok daha gerçekçi ve detaylara sahip bir diorama yapalım. Ve sonuç olarak odamda yapacağım yeni bir düzenleme ile 250x120 cm'lik bir alan yaratıp HO ölçeğinde bir diorama yapmaya karar verdik.

Burada benim gördüğüm tek eksi nokta N ölçeğinde yapabileceğimden daha küçük bir dioramam olacak. Ama bunu da bir başlangıç olarak düşünüp ileride büyütürüm artık diyecem

Şimdi önemli bir sorum olacak. HO ölçekde tam bir 180 dönüş için minimum gereken alan ne kadar olmalı. Buharlı bir lokomotifim kesin olacak gibi düşünüp yorumlarsanız çok sevinirim

Teşekkürler,
Alper

[Okan]

Alper bey hem hoşgeldiniz, hem de kararınız hayırlı olsun.

HO konusunda dediğiniz gibi hem dünyada hem de Türkiye'de çokça alternatif bulma şansınız var.

Dönüş, konusuna Türkçemizde ve Demiryolu dilimizde farklı terimler kullanılıyor, dönüş, viraj, kurb bunlardan.

Ne kadar alan sorusu öncelikle raylarda hareket edecek lokomotif ve vagonların uzunluğuna çokça bağlı. Lokomotif ve vagonların uzunlukları da genel olarak modellenen tarihsel döneme göre kısadan uzuna doğru gitse de bazı geçmiş dönem lokomotiflerinin istisnai uzunluklarda olabildiğini de görebiliyoruz. Kurgunuzda konu alacağınız mekan da bu konuda yönlendirici olacaktır.

Bazı üreticiler lokomotiflerinin oriinal kutularında, broşürlerinde veya klavuzlarında dönebileği en küçük yarıçapı belirtiyorlar. Lokomotif ne kadar uzun ise yarıçapın da o kadar fazla olması gerekli.

Örneğin Liliput ve Marklin BR45 için kendisini 295mm vermiş, minimum radius 360mm olarak vermiş. BR50 için ise bu değer 410mmlerde. Bazı İngiliz buharlıları 530mm olarak veriliyor.

Ayrıca lokomotif arkasında kullanacağınız vagonların uzunlukları da lokomotif gibi dönüş yarıçapında belirleyici. Uzun yolcu vagonları aynı mantıkla büyük yarıçaplı dönüşlerde rahat gidebilir. Hayalinizde uzun veya orta uzunlukta yolcu vagonları var ise(ilk ve ikinci dönem yolcu vagonları oldukça kısa) arka arkaya takıldığında dönüş görüntüsünün güzelliği için yarıçapın iyice büyük olması gerekli. Eğer çokça küçük vagon çektirecekseniz de yan gerilmeleri azaltmak, raydan çıkmayı engellemek için büyük yarıçap lazım. Genel kural, ne kadar büyük o kadar iyi.

Şimdi bu kadar genel tariften sonra ille de rakamsal bir yönlendirme istiyorsanız http://www.ldsig.org/ldsigwiki/hints-tips/curve_radius_rule-of-thumb sayfası hemen baştan size birkaç çarpan için fikir verecektir.

Rayları döşeyeceğiniz yerler için http://www.layoutvision.com/id62.html sayfasından yararlanabilirsiniz veya http://modeltrains.about.com/od/layoutconstruction/tp/track_curves.htm veya
http://www.freetrackplans.com/Geometry.php

İhsan bey de belirtmiş, lütfen iyice araştırın, sabit bir düzene geçmeden önce bolca okuyun, inceleyin.

Sizin modellemede seçeceğiniz yaklaşım da belirleyici olacaktır, ille de gerçekçilik yakalayacağım tutkunuz yok veya frenleyebilecekseniz veya daha azı ile yetinebilirseniz(yer sıkıntısı hepimizin en büyük derdi, hele ki siz Zden N'e oradan da HOya çıktınız) biraz daha küçük yarı çaplara gidebilirsiniz.

Ancak buharlı lokomotifiniz Tenderlok tabir edeceğimiz türden(orta-kısa) değilse, x-5-y tekerlek diziliminde x,y >=1 ise(yani ön ve arkada klavuz dingiller var ise) 2xin üstüne çıkmaya çalışın.

Keyifli modelcilikler.

[Alper Garan]

Okan Bey,

Detaylı yardım için çok teşekkürler. Gönderdiğiniz linkleri en kısa sürede inceleyeceğim. Ama x ve y'lerden oluşan son teknik yorumunuz değerlendirmek için biraz daha okumam gerek sanırım. Tabiri caiz ise biraz fransız kaldım ) 

Dediğiniz gibi Z ve N alternatifinden HO'ya geçiş kurgu olarak benim hayal ettiğim büyüklükte olamayacak maalesef ama buna takılmadan sahip olduğum alanı en iyi şekilde değerlendirmeye bakacağım. Yine zorunluluklardan ötürü bir feragatde bulunmam gerekmez ise kurugumu Era III olarak düşünüyorum. Hayalimde mutlaka kömür vagonlu bir buharlı lokomotif sahibi olmak var.

Ben konuyla ilgili biraz daha inceleme yapıp buradan gelişmeleri ve yardım ihtiyaçlarımı yazmayı sürdüreceğim.

Bu arada herşeyi bir anda alacak gücüm olmadığından şimdiden aylık bir limit koyarak yavaş yavaş parçaları toplamaya başlamayı planlıyorum. Sıfır olduğu kadar iyi durumda ikinci el ürünlerede yönelmem gerekli tabiki. Forumun market kısmına baktım ama pek çok konu geçmiş dönemli. Türkiye'deki inetrnet satış siteleride gördüğüm kadarıyla yerlerde sürünüyor. Bu konuda yönlendirmesi olanları seve seve dinlerim

Sevgiler,
Alper 

[Naci]

BENDE 270X120 EBATLARINDA BİR HO KURGU YAPIYORUM. KURGUMUN % 60 KISMI BİTTİ. BENCE EN DOÐRU KARARI VERMİŞSİNİZ. HAYIRLI OLSUN.

[Alper Garan]

BENDE 270X120 EBATLARINDA BİR HO KURGU YAPIYORUM. KURGUMUN % 60 KISMI BİTTİ. BENCE EN DOÐRU KARARI VERMİŞSİNİZ. HAYIRLI OLSUN.

Teşekkürler Naci Bey. Kurgunuza ait fotoğraflar var mıdır merak ettim nasıl görünüyor

[Naci]

Kısa zamanda siteye koymaya çalışacağım. Ayriyeten gelip görebilirsiniz. Belirttiğiniz ebatlar sizi tatmin eder.Görüşmek dileğiyle..