Merhaba Yaşar Bey,
konuyu izledim ama yurtdışında olduğum ve zamanım uygun olmadığı için yazamadım.
ampullerin seri yada paralel bağlanması ampullerin gerilimi ve onları hangi gerilimle beslediğinizle ilgili bir olay. bu değerleri bilmeden seri yada paralel bağlanamaz. bağlarsanız bazı bağlantı şekillerinde ampuller patlayabilir (bu gerçek patlama değil tabii yani bozulurlar). AMA bir uca gittikçe ışık şıddeti değişmez EÐER tüm ampuller özdeş ise. Eğer özdeş değillerse dediğiniz durum olabilir. Eğer elinizde farklı marka ampuller yada sokak lambaları varsa en iyisi bunları guruplandırmaktır. Örneğin, elinizde A marka iki sokak lambası varsa bunları SERİ bağlayıp 12-16 volt arası bir gerilime bağlayabilirsiniz. Benzer şekilde ikili gurupları bir birine PARALEL bağlayabilirsiniz ve hepsini 12-16 volt arası bir gerilim kaynağına (yada güç kaynağına (adaptöre ) bağlayabilirsiniz.
Piyasada 12 volt ile çalışan ve elektronik malzeme satan yerlerde bulabileceğiniz küçük ampuller var. Bu ampuller 12 volt besleme geriliminde yaklaşık 60 miliamper (50 -70 ma arası olabilir) akım çekerler. yani üzerlerinde harcanan güç= besleme gerilimi (12Volt) x çekilen akım (60 ma) = 720 mW (miliwatt yani 0.72 Wattır) bu durumda 3 watt çok büyük bir değerdir. Ben bu ampulleri çeşitli yerlerde (lokoların içinde ve evlerin içinde ) kulanıyorum.
Digital sistemlerde gerilim 15 volt ve daha yukarı olabildiği için (örneğin benim kullandığım sistemde (Motorola tabanlı bir sistem) bu gerilim 16.5 Volt civarında), ve 12 volt bile bu ampullerde epey parlak olduğundan ben AMPULLERİN ikisini seri bağlayarak kullanıyorum sistemimde. Böylece ne direnç gereksinimi oluyor nede fazla ısınıyorlar. daha uzun ömürlü olurlar. Bu durumda geçen akım yine aynı oluyor (60 ma) ama ampul başına düşen güç: Güç = 60 ma x 16.5 Volt = 990 miliwatt / 2 = 495 miliwatt olur yani daha düşük olur. Hazır alınan HO scale sokak lambaları (12-16 volt arasında çalışanlar için) ise yine 60 -70 ma civarında en azından benim elimdeki bir kaç tip için böyle. Ama 6 volt ile çalışan sokak lambaları da var onlarda yine 60 ma civarında akım çekiyorlar.
Ledlere gelince, devir LED devri artık tüm ışıklandırmaları (loko ve diğer) LEDlerle yapmak daha uygun.
Çok az güç harcarlar ve uzun ömürlüdürler, eğer uygun bağlanırlarsa ömürleri sonsuzdur (çünkü ısınan ve aşınan bir parçası yoktur). Bu konuda forma yazdığım yazıyı buraya ekledim, bulma sorunu olmasın diye.
Umarım LEDler konusunda bilgi verici olur. Eğer bir sorunuz olursa lütfen sorunuz.
Yazıyı aynen ekledim (yazıdaki konu lokoların içinde LED kullanma idi).
******************************************
Merhabalar,
Bir süredir SMD LEDlerle ilgili email'leri izliyorum. LED deyince genis bir aralikta (akim ve güc anlaminda) calisan urunlerden bahsediyoruz. Power LEDler (guc LEdleri ) bizim konumuzun disindadir. Onlarin amaci yuksek guc harcayarak cok isik vermeleridir (bazi otomobllerde de sinyaller icin kullanilmaya baslamis). Bizim icin ise stardart yada dusuk akimli olanlari uygundur yani 1-2 mA en fazla 5-10 mAdir. Allah askina 50 ma yada daha fazla akimla ne isisiz var (bu durumda yani o kadar guc harciyacaksaniz SERI direnci soba gibi isitacaksaniz). Burada amac cok az guc harcayarak, SERI direnc uzerinde mumkun olan en az gucu harcayip fazla isinmayan bir isiklandirma sistemi yapmaktir .
Bence 20 ma bile fazla. SERI direncte harcanan guc(arkadasimizin ornegi icin)= 150 ohm x .02 Amp. x 0.02 Amp = 60 mW'tir. Bu arkadasimizin isi icin uygun bir degerdir (YANI direnc isinmaz). Ben normal LEDlere 5 mA akim suruyorum ve gayet guzel isildiyorlar (yeterince parlaklar). Burada onemli olan SERI direnc uzerinde harcanan guctur. EGER tek LED kullanacaksaniz tabiiki bu durumda LEDlerin renkleri onemli ve dolayisiyla gerilimleri:
1- Kirmizi LEDler normal olanlar 1.6 Volt civarinda SMD kirmizi LEDler 1.8Volt civarinda
2 - Sari ve turuncu LEDler normal olanlar 1.8-2.0 Volt arasinda SMD kirmizi LEDler 1.9-2.4Volt arasinda
3 - Beyaz LEDler normal olanlar 3.5 Volt civarinda SMD kirmizi LEDler 2.9-4.0Volt arasinda
calisirlar.
Bu durumda direnc uzerinde dusen gerilim = 16V - 1.6V(kirmizi renkli LED olsun) = 14.4V buradan 20 Ma akim icin Direnc = 14.4V / 0.02 Amp = 720 ohm bulunur. Direnc uzerinde harcanan
GUC = 720 ohm x 0.02 Amp.x 0.02 Amp =0.288 W bulunur. Bu degerde sicaktir(elle cok kolay hissedilir. Ama ayni isi 5 mA ile yaparsak 0.072 Watt harcanirki bu soguk bir degerdir.
Arkadaslar bu nedenle fazla akimla LED kullanmanin bir mantigi yoktur. Daha az akim daha az guc ve daha az RAYlarda kirlilik yaratir.
Umarim aciklayici olmusumdur.
*****************************
Selamlar
Sermet Eray
