Biraz ortaya karışık yapalım, uzun ve okunması zor olması özellikle ilgili meraklı oyuncakçıları sınama amaçlı.
İlk konumuz buharlı model HO lokomotiften buhar çıkartmak, yazının muhtelif yerlerinde farklı alanlara geçiliyor dikkat kaçırmayın, neden mi, tümüyle keyfimden, eğlenme amaçlı
, bakalım okuyup da ne yorumlar yazan olacak diye beklemenin zevkinden. Ühüü lafı bir dolandırmışım ki sormayın gitsin.
Model lokomotiflerde buhar üretmek için eğer MTH modellerinde olduğu gibi kendi üzerinde yok ise bugün için popüler yegane seçenek Alman Seuthe olarak ortaya çıkıyor.
http://www.seuthe-dampf.de/start.htm ( Yine İngilizce sayfaları yok olmuş !, ah bu Avrupa'lılar )
Seuthe(Zoyte) üreteçleri, takılmasına uygun lokomotiflerin baca bölümüne takılıyor. Yeni nesil Roco buharlıların pek çoğu, Fleischmann'ların ve Liliputların bir kısmı bu özelliğe sahip. Bacanın altında metal silindirik bir hazne var ve buraya buhar üretecini koyuyorsunuz. Tabanından ve gövdesinden aldığı elektrik ile hazneye konan özel sıvıyı buharlaştırıyor ve güzel bir görüntü sağlıyor. Böylece fotograflarınızı photoshoplamak durumunda kalmıyorsunuz.
Buhar üreteci takılabilen lokomotiflerin benim gördüğüm çoğunluğunda buhar üreteci elektriğini ön lambadan alıyor. Bazı eski model kendinden üreteçli analoglarda ise sürekli besleme yapılmış. Yeni nesillerde ön lamba ile aynı devreden elektrik iletildiği için lokomotifin hareket yönü geriye alındığında ön farlar sönüyor, varsa arka farlar yanıyor ve buhar üretimi duruyor. Aslında bu yöne göre ışıklandırma diyebileceğimiz "directional lighting"'in doğru bir uygulaması, sorun yok ama buhar da yok.
Buna bir çözüm beslemeyi sürekli hale getirecek bir kablolama olabiliyor, ki bunu 8 bacaklı decoderlardaki 9. mor kabloyu da bağlayarak, bunu decoderdan bir fonksiyona bağlayarak DCC kumandadan da kontrol edebiliyorsunuz.
Tabii Nurnberg videolarında görmüşsünüzdür, biz aslında her yerinden buhar fışkırtabilen model lokomotifleri arzularken(KM1 di galiba), buharı açıp/kapatabilmenin, kontrol edebiliyorum tatmini dışında bir zevk vermesi mümkün değil. Sonuçta buharlı loko bu, varsın sürekli buharı çıksın, zaten sıvı tümüyle buharlaşınca yenisini dolduruncaya kadar tıss durumunda.
Bir diğer seçeneği geçen hafta LokSoundProgrammer uygulamasını denerken farkettim. Aslında doğru CVlere doğru değerleri vererek bunu herhangi bir decoder ile de yapabilirsiniz, işin bu kısmına CVlerini kesinleştirip, deneyip ondan sonra geleceğim. Şimdilik zor çözüm, zor belki doğru değil, kısıtlı çözüm.
Çünkü bunu uygulayabilmek için buharlı lokomotifinize ESU Loksound decoder takmanız gerekli ki bitmiyor, ESU Loksound Decoder'ın kendinden gelen 23mm hoparlörünü arka kapsülü ile birlikte sıkıştıracak yeri bulmanız gerekli. Bir de yeriniz yok ise gelsin alternatif hoparlörler, direnç/watt hesapları, vb.
Neyse şanslı olduğunuzu ve yer bulduğunuzu içine takıp, kapatıp, raya koyduğunuzu düşünelim. Rayınızı LokProgrammer cihazına bağlayarak, LokSoundProgrammer uygulamanızı açıyorsunuz. Bu uygulamadan decoder üzerinde yapabilecekleriniz bilgi ve deneyiminizle sınırlı, o derece kolay hale getirmişler
Tabii eğer terimleri anlayabiliyorsanız !
Şaşmamak elde değil, adamlar sadece 65snlik bir bellek çipi üzerinden buharlı lokomotifin her tür sesini çıkartacak programlamayı yapmışlar ki gerçekten tebrik edilesi. Tabii Amerika'lıların "yahu bu kadar kasmaya ne gerek var, bunların hepsini çipe yazarız, üstelik envai çeşit ses alternatifi ile de yazarız, isteyen kumandasından seçer" yaklaşımını da yok saymak mümkün değil, ama ne de olsa bilgisayarcıyız ya, yazılım ile donanımı kontrol etmek çok hoşumuza gidiyor. Neyse geyiği keseyim...
Yazılımın içinden ses dosyalarına istediğiniz işi yapıyorsunuz, yetmiyor, kendi sesinizle, "Kalkıyoooorrr" veya "Lütfen sarı çizgiyi geçmeyin" tarzından müthiş yaratıcı anonslarınızı bilgisayarınızın mikrofonundan kaydediyorsunuz ve yüklüyorsunuz. Ha işte bu MRCde olmayan özellik. Şimdi ESU'da olan bu özellikle, hiç bir yerde dökümante edilmemiş yazılım ve decoder özelliklerini anlamak için yahoo google parçaladıktan sonra, biraz kopya çekerek(aman ne yapıyorsun diye korkmayın, internet dünyası paylaşım dünyası, insanlar hiç kimseden bir şey beklemeden herşeyi paylaşıyorlar), ses projenize yüklediğiniz ses dosyasını hangi slota koyacağınız, slotu hangi fonksiyona nasıl bağlayacağınızı falan bulup, programlıyorsunuz.
Şimdi merak edenler için
http://www.esu.eu/index.php?id=238 adresinden program ücretsiz indirilip, ücretsiz kullanılabiliyor. Almanca'lar sizi ürkütmesin, program kurulurken dil seçtiriyor.
http://www.esu.eu/index.php?id=112 Adresinden de istediğiniz sesleri indirebiliyorsunuz. Programınız ve seslerinizle PCnizde oynayabiliyorsunuz, gerçek dünya için yani oyuncak model treninize sesi yüklemek için ise 140Euro verip bir tane
http://www.modellbahnecke.de/bilder/esu_loksound/53451.jpg bundan almanız gerekiyor.
Bitti zannediyorsanız siz oyuncakçılıktan anlamıyorsunuz demektir, bir oyuncağın düzgün çalışması sizin bilgi, deneyim, el beceriniz kadar sabrınıza bağlıdır. Sabredin daha yapacaklarınız var, cihazınız, programınız, bağlantı yönteminiz, bilgisayarınızdaki antivirüs yazılımınız, işletim sisteminiz, olmaması gereken virüsleriniz vb hepsi birden "Huoop sen ne yapıyorsun, burada önce biz varız" der gibi racon keseceklerdir.
Ne de olsa siz ucundan bir bilgisayar uygulamasıyla iş yapıyorsunuz, akil büyük ağabey bileşenler, programdan, işletim sisteminden her tür yüksek makamdan "o iş öyle olmaz" , "bunu böyle yaptırmazlar adama", "öğren de gel" derler, ama siz anlamazsınız bir türlü bu Avrupa işi programın kullanımı niye dökümante edilmemiştir CE standartlarında, veya neden hala 2005de birkaç versiyon önceki haline göre hazırlanmış kullanım klavuzunu oku diye denmesini.
Neyse amacımız üzüm yemek, şusu busu püsür ama, supportları teşekkür ediyor, bekleyin düzelteceğiz diyor. Bu da bir nimettir kıta Avrupa'sında birileri bir şeyi gündeme alır aylar hatta yıllardan önce mertebede bir şey çıkartabilirse bu yavaş kıtada anlayınki siz çok önemlisiniz, pardon değerlisiniz, yok iyi müşterisiniz, yok neydi yahu...
Dönersek programa bu programda neydi asıl amacımız, buhar üretecini sürekli çalıştırmak, yani geriye giderken de buhar vermesini sağlamak, nasıl geriye giderken de ön lambayı yakabilmek gibi işi ESU decoder ve programmer ile yapmak gerçekten çok kolay, ses konusundaki yukarıdaki karmaşaların hiçbirine girmenize gerek yok. Sadece Functions bölümünde FL(r), FL(f) diye iki bölüm var, daha doğrusu 26 sütun içinde iki sütun var. Function Light (Rear ve Front direction) olarak. Default olarak FL(f) ve FL(r), sırasıyla Front Light ve Rear Light fonksiyonlarına atanmış. Front Light'i FL(r) fonksiyonuna da atayarak, yani geriye giderken F0a basıldığında ön lambanın da yanmasını sağlayarak geriye giderken de buhar çıkabilmesini sağlayabiliyorsunuz.
Off be lafı amma dolaştırdım değil mi, sıkılmadığınıza göre biraz daha anlatayım. ESU'nun bu programı gerçekten çok zevkli, kullanımı kolay, öğrenmesi uğraş gerektiren cinsten, iyi emek vermişler. Şimdi bu denemeleri yaparken bir test tracke ihtiyacınız var. Kurgunuz var ise ne mutlu size üzerine koyun, bağlayın cihazı kolay gelsin yok ise, şunlar olsa çok iyi olur.
Bunlar üzerine lokomotifi koyup test etmek için güzel aletler. Bir sürü üreteni var benim gözüme ikisi takıldı.
http://www.bachrus.com/30series.php resme kanmayın, lokomotif dahil değil, sadece alttaki tekerlekler geliyor. Bir de Bachmann'ın
http://www.bachmann.co.uk/image_box.php4?image=images1/american/42901.jpg&cat_no=42901&info=0&width=730&height=559 E-Z rider'ı test etmek için güzel aletler, her oyuncakçıya lazım.
İşin özeti bize Seuthe lazım, Bachmann E-Z Rider lazım, ESU Lok Programmer'ımız allaha şükür kulubümüzde var, artık iyice de deşifre ettik sayılır.
Sıkılmadınız değil mi ?
