Demiryolu, Tren, Tramvay, Ulaşım ve Şehir kitapları

[sururkip]

Bu iki kitap aynı mı? bilen var mı?
Sayfa sayıları yayıncıları aynı. İçerik de çok yakın gibi duruyor ama karar veremedim.

[Okan]

Katkılarınız için teşekkürler Sürur bey, ilk iki kitap benim de listemdeydi iyi oldu, The Hejaz Railway'i ilk defa görüyorum.

Diğer sorunuzdaki kitapların ikisinin de yayıncısı Dorling Kindersley, sayfa sayıları aynı, amazon.com'daki açıklamaları da benzer, farklı da olsalar içerikleri çok benzerdir diye düşünüyorum.

Son mesajımda iki değerli abimden gelen kitaplardan bahsetmiştim. Mehmet abi ve Kemal abi, Rossdörf'de beni unutmamışlar 2 kitapla dönmüşler. İkisi de birbirinden ilginç olan kitaplardan ilki Modell-Eisenbahn Katalog-HO-International. Kitapta da seri olur mu demeyin, sayelerinde seri yaptım, tekrar tekrar teşekkürler.

Model Tren Kataloğu diye Türkçe ifade edebileceğimiz kitaplardan bende TT-N-Z için olanı vardı, şimdi HO yanlarına geldi.





Her iki kitap da Bernhard Stein tarafından hazırlanmış. HO olan 1988 versiyonu ve 3-926187-26-3 ISBN kodlu, 340 renkli sayfada 71 üreticinin modelleri yer alıyor. TT-N-Z olan ise 1980 baskısı ve 3-926187-27-1 ISBN kodlu, 195 sayfa da 29 üreticinin modelleri yer alıyor. Kitap Almanca, İngilizce ve Fransızca.

Her iki kitapta da çok sayıda model fotoğrafı yer alıyor. Bunlardan adını belki duymadığımız, belki de artık olmayanları paylaşmak istiyorum. Bildiğimiz markaların doğal olarak 30 yıl öncesine pencere açan bu kitaplarda da çok fazla modeli yer alıyor ama bunları duydunuz mu ?

Önce TT-N-Z

TOMIX



INTERMODEL



GAKKEN ve HERKAT



BERLINER TT BAHNEN ve DYNAM



Şimdi de HO

Markalar



Giriş



Ölçek tablosu



LAMBERT



M-F



M-F ve Metropolitan s.a.



Metropolitan s.a.



PFM

[utkan]

Okan'ım desene hedef 12 olmuş

Güle kullan ve de bol bol oku sonra da bizlere anlat....

m.utkan

[Okan]

Onyedinci kitabım yine bu hafta elime ulaşan değerli abilerimden armağan. Tekrar teşekkürler.

Kitabımızın adı Deutsche EisenbahnFahrzeuge von 1838 bis Heute, 1838den günümüze Alman Demiryolu Araçları diye Türkçe ifade edebiliriz.



Kitabımız VDI Verlag tarafından yayınlanmış,3-18-400758-8 ISBN kodlu, 1988 baskısı, 503 sayfa ve Ralf Roman Rossberg derlenmiş. Tarihsel gelişiminde Almanya'da üretilen Buharlı, Dizel, Elektrikli lokomotifler ile yolcu ve yük vagonları ile demiryolu ile ilgili diğer araç ve mekanların tarihçesi yer alıyor.

Kitap 10 bölümden oluşuyor.

1. Buharlı Lokomotifler - Dampflokomotiven
2. Dizel Çekiş: Dizel Lokomotifler, DMU'lar, Dizel araçların bugünü ve geleceği - Dieseltraktion, Dieseltriebwagen, Dieseltriebfahrzeuge- Gegenwart und Zukunft
3. Elektrikli Çekiş : Elektrikli Lokomotifler, EMU'lar, Akülü araçlar, Elektrikli araçların bugünü ve geleceği,
    Elektrische Traktion, Elektrische Lokomotiven, Elektrische Triebwagen, Akkumulatortriebwagen, Elektrische Triebfahrzeuge - Gegenwart und Zukunft

    Elektrik besleme, Bugünü ve geleceği - Bahnstromversorgung, Elektrifizierung- Gegenwart und Zukunft

4. Yolcu Vagonları-Reisezugwagen
5. Yük Vagonları - Güterwagen
6. Atölyeler, imalat - Werkstätten
7. Demiryolu Endüstrisi - Schienenfahrzeugindustrie
8. Önemli Tasarımcılar - Bedeutende Konstrukteure
9. Sonsöz - Nachwort
10. Ekler

Kitabımız Die Saxonia ile başlıyor. Almanya'da çalışan ilk lokomotif İngiltere'den getirilen  Adler-Kartal olmasına rağmen, Almanya'da yapılan ilk lomotif Saxonia.



Kitap tam bir başvuru dokümanı niteliğinde. Bildiğimiz veya bilmediğimiz pek çok lokomotifin ne zaman ne için nasıl ne özelliklerde üretildiği açıklanmış.

İşte Glaskasten-Glass Box-Cam kutu



Krauss tarafından tasarlanmış ilki 1905 yılından, 50km/s hız yapabiliyor, tek makinist ve yarı otomatik kömür besleme/ateşleme, bu modelden toplamda 48 adet üretilmiş.

Br kesit çizim. Bu lokomotifi, Proses'e gelenler yeşil Liliput modelden hatırlayacaklardır. Tehlikeli madde manevra alanlarında ateşsiz basınç ile çalışan model



Solda bütün heybeti ile BR02 003 sağda altta BR 17- S3/5



Gelelim Dizel başlığına, meşhur Pnömatik



Bu V36ları seveceksiniz...



ve Zeplin



ardından uçan hamburger, yıl 1933, hız 165km/h



Raybüsler



Bu kitabın en önemli öğretilerinden biri diyeceğim. Zira ben ilk defa görüyorum. Üçfazlı lokomotif ! ama iç katener üç pantograf ! Yıl 1902, üretici Siemens-Halske, hız 150km/s



Yıl 1903, iki deneme aracı, ulaşılan hız 210km/s. Yıl ve hız !





Katener ve pantograf sistematiği





Daha sonra resimlerden de tahmin edebileceğiniz zorlukları neticesinde tekfaza geçilmiş...

Meşhur E19u hatırlarsınız.



Kitabımızla ilgili tanıtımım burada sonlanacak. Tekrar unutmadıkları için teşekkürler.

Bu arada ufak bir hatırlatma, Türkiye'de tanıştığımız ve ziyaret edebileceğimiz iki abimizde bu lokomotiflerin modelleri mevcut.

[kemalomay]

Okancım önce kitaplarını güle güle kullan diyorum , sonra HO markalarını tanıtan kitap için hıııırrr ve rrooooaaaarrr diyorum.Öptüm.

Not:Gelince ücretsiz okumama izin ver bari.

[koraycenan]

Keşşşşşşşkke benimdeeeeee böyleeee kitaplarım olsaaaaaaa ( güldür güldür replik)

[utkan]

Okan Kardeşim,

Gösteriyorsun bu kitapları, ondan sonra azdırıyorsun kimilerini....

Yapma, zaten adımız çıkmış....

Acaba senin farbe serisi kitaplarının G Ölçekli olanı da varmıdır acep?

Selamlar....

[Okan]

Sıradaki kitabımız daha önce Sürur beyin tanıttığı Steam in Turkey, Türkiye'de Buhar adlı kitap.



Kitabımız 0-950-3469-6-9 ISBN kodlu, The Continental Railway Circle adlı yayıncı tarafından yayınlanmış. 128 sayfalık kitap 1981 baskısı ve E.Talbot tarafından hazırlanmış. Kitabın giriş bölümünde belirtildiği gibi tarihi ve lokomotif bilgilerinin çoğunluğu ilk mesajlarda tanıttığım Benno Bickel tarafından sağlanmış, D.R.Bell tarafından tercüme edilmiş ve fotoğraflarla  zenginleştirilmiş. Bu kitap da 23 değişik katılımcının katkılarıyla oluşmuş. Bu kitapta da lokomotiflerimiz hakkında detaylı bilgileri bulmak mümkün.

Hemen resimlerle tammalayalım:

Ottoman Railway Company ( O.R.C.) ye ait ORC 0-6-2T model 5 numaralı 1911 Robert Stephenson yapımı buharlı lokomotif İzmir yöresinde 1970lerin ortalarına kadar kullanılmış. Alttaki ORC 0-8-2-t 65 . Bu lokomotifler için yandaki tabloda TCDD 3411 ve TCDD 4501 olarak verilmiş.



Bu resimde ise solda Anatolian Railway 0-4-4-0 Mallet ( 1895 Maffei yapımı ), altta CFOA 2-8-0 model 123 numaralı (Borsig 1903 yapımı, 1920 yılında Haydarpaşa da) görüntülenmiş. Bu arada CFOA Chemin de fer ottoman d'Anatolie olarak belirtilmiş. Sağda ise CFOA 2-8-0 136, 1909 Henschel yapımı 1919 yılında Haydarpaşa'da, altta ise CFOA 161 Maffei tarafından 1913de sağlanan ilk 4 0-8-0 olarak belirtilmiş.



Bu modellerin bizde kullanılmış olması çok sevindirici, çünkü HO modellerini bulmak mümkün.

Bu da TCDD 46102, 2-8-2 tekerlek dizilimli lokomotif. Kitapta yapımcısı Robert Stephenson olarak belirtilmiş, 1929'da ORC de 131 no ile çalışmış. Fotoğrafın yılı 1976.

[Okan]

Sıradaki kitabımız Hicaz Demiryolu Projesi



Bu kitap Ömer Faruk Yılmaz tarafından hazırlanmış, Çamlıca Basım Yayın tarafından 2011 yılında yayınlanmış ve 40 sayfa. Kodu 978-605-4421-55-8.

Dahr-ül-Beydar Dağlarında çekilen bu fotoğraf, bu coğrafyada yokuş tırmanmak için ortadan dişli ray kullanılması örneği açısından önemli bir görüntü.



Hamidiye Hicaz Demiryolu'nun 11 numaralı lokomotifi



Bu da 1900 yılında Haydarpaşa istasyonunda bekleyen lokomotif ve yük vagonları



Ne yazık ki 2010 yılındaki yangında, Gar binasının yanarken fotoğrafları da bu kitapta yer alıyor.

[Okan]

Sırada 5 kitaplık bir serimiz var !

Bu kitaplar sevdiğim arkadaşımız Osman Yalçınkaya tarafından bana armağan edildi. Vefat eden bir yakının kitaplarıymış, allah rahmet eylesin, burada anıları bizler ile yaşasın. Osman'a bir kez daha teşekkür ediyorum.

Bu mesajda formatı biraz değiştireceğim. Çünkü bunlar ülkemizde yok edilen ama bir zamanlar var olan bazı değerleri doğrudan gösteriyor. Bunlar dönemin ders kitapları, tabii ki bolca yabancı kaynak referansı mevcut ancak kullanılan Türkçe bazı açılardan hala taze, bazı açılardan ise anlamsız yabancı dil özentiliğiyle yok edilmiş. Yabancı bir dili öğrenmek, hakim olmak tabii ki çok önemli ve günümüzde teknolojiyi hele bizim gibi üretmeden tüketerek kullanan toplumlar için kaçınılmaz ama kendi dilimizi Türkçe'mizi yok saymak geliştirmemek de ayrı bir tüketim oluyor.

Neyse konumuza dönelim. Bu 5 kitabı biraz sırasını da değiştirerek tanıtacağım. Bu kitapların hepsi Prof. Yük. Müh. Enver Berkmen tarafından hazırlanmış.

1. Demiryollar - Genel Bahsiler adlı kitap : 1944 İTÜ Matbaası baskısı ve T.C. Maarif Vekilliği Teknik Okulu Kütüphanesi yayınlarından kitap arkasındaki listeye göre 30 numaralı kitap, Fenmemurluğu için hazırlanmış.



Farketmişsinizdir, kitap "saman kağıdı", "teksir kağıdı" benzeri bir kağıda basılmış. Bibliyograya Notisi olarak 625.1/.6(075) kodu verilmiş. 230 sayfa. Bir derleme kitap olarak hazırlanmış, bu kitabın arkasından tanıtacağım 4 kitabın genel bir özeti olarak hazırlanmış.  Ama ne istersiniz ? Örneğin; Lokomotifler: Kazanı, buhar makinesi, çekim kuvvetinin hesabı, tenderlar ?, ya da Ağaç, Demir veya Betonarme traverslerin nerelerde kullanılabileceği mi ? vagonları ölçülü çizimleri mi ?dedim ya ders kitabı, öğrenmek için sadece sabırla okumak gerekli.

Hemen örneklere geçelim:

"Bir vagondaki çekme çubuğundan öreki vagondaki çekme çubuğuna çekim kuvvetini geçirmeğe yarayan kanca tertibile, itme ve müsademe kuvvetinin bir kısmını kendi yapısında yutan ve geri kalan kısmını bir vagondan ötekine geçirmeğe yarayan tamponların hepsine birden "koşum takımı" denir"

Coupler, kuplör, birleştirici, bağlayıcı, her ne ise : Koşum Takımı



"Ray enkesitlerine verilecek boyuta gelince, bu her memleket ve her demiryolunda birbirinden başka olduğu gibi, her demiryolunda da zamanla değişmiştir. Bir demiryol şebekesi üzerinde trafiğin ve dingil ağırlıklarının artması rayın mukavemek momentinin artmasını icabettirdiğinden, ray boyutu ve buna bağlı olarak rayın bir metre uzunluğunun ağırlığı artmıştır. Memlekertimizde şimdiye kadar kullanılmış olan ve bir kısmı bugün de kullanılmakta olan raylar 30kg ile 45kd arasındadır. Dış memleketlerde ise, Avrupada 55kg ve Amerikada 75kgma kadar çıkmıştır.

Devlet Demiryollarında kullanılan en son tip ray "T.C.D.D. 1926" tipidir. Boyutuna ait bütün tafsilatı Şekil40 da görülen bu tip rayın ağırlığı 39.95kgdır, mukavemet momenti yeni iken 186.7cm3 ve 6m/m aşındıktan sonra 175.3cm3 dür. Aşınmadan sonraki ağırlığı ise 39.52kga düşmektedir. Bu tip, ağaç traversli ve tirfonla bağlantılı bir yol için seçilmiştir."



"Göbek Takımı: Bir Göbek Takımı şekil 194de görüldüğü gibi, hatların iç raylarının uc uca gelmesinden meydana gelen asıl göbek, birleştirme raylarının kıvrılmasıile meydana gelen iki tavşan ayağı, iki kontray, iki kenar ray ve bunların aralıklarını sabit tutan takozlardan meydana gelir. Tavşan ayakları, kontraylar ve kenar raylar hep ray enkesitindedirler. Göbek ise iki şekilde yapılmaktadır. Bir çeşitte göbekler, iki ray uc uca getirilmek ve kaynak yapılmak suretile meydana getirilir. Bu çeşit bir göbek Şekil 195de görülmektedir. Daha iyi olan diğer çeşit Şekil 196da görülen dökme göbektir. Dökme göbekler şoklara karşı daha çok dayanıklıdırlar. Göbeklerde tavşan ayağı ile olan iç aralıklar, budenlerin serbestçe geçişine elverişli olmalıdır. İç aralıklar, hatlarımızda kullanılan göbeklerde 49 milimetredir"



"Su verme aygıtlarının ağzında, suyun belirli bir basınçda bulunması gerektiğinden, hazne dipleri, ray seviyesinden en az 12 metre yukarıda bulunmalıdır. Büyük istasiyonlarda yüksekliği daha da arttırılmalıdır. Bir haznede bulunan donatılar arasında 60-125 mm. çapında bir su ulaştırma borusu, dibin yüksek bir noktasından başlayan ve başında bir de süzgeçi bulunan 200mm çapında bir dağıtma borusu, dibin en alçak noktasından başlayan 80mm. çapında bir boşaltma ve temizleme borusu ile dışarıda birleşen bir fazla su borusu ve bunlara ait vanalar vardır"



Kitap 240 şekil, 8 model ve 11 cetvel içeriyor. Dedim ya ders kitabı, her yönüyle Demiryolcu yetiştirmek için. Demiryolu Meslek Liseleri ne zaman kapatılmıştı ? Sahi İstanbul'dan hangi şehre trenle gidilebiliyor ? Örneğin, Kadıköy, Eminönü gibi ilçelerden Ankara, Van, Edirne veya İran'a ya da Almanya'ya gidilebiliyor mu ?

[Okan]

Şimdi serinin daha önceki kitaplarına bakalım, hepsi Enver Berkmen'in eseri...

Demiryollar 1. Cilt - Demiryol Arabaları - Etüd ve Güzergah



139 sayfa, İstanbul Yüksek Mühendis Mektebi Matbaası 1939 baskısı, T.C. Nafia Vekaleti Teknik Okulu Kütüphanesi Sayı 1- 625.2+625.111(07) kodlu kitap, Umumi Malümat, Demiryol Arabaları, Hat Vaziyetinin işletme üzerinde tesiri, Teknik etüdde prensipler, Teknik Etüd bölümlerinden oluşuyor.

Demiryollar 2. Cilt - Alt Yapı



123 sayfa, İstanbul Yüksek Mühendis Mektebi Matbaası 1940 baskısı, T.C. Nafia Vekaleti Teknik Okulu Kütüphanesi Sayı 4- 625.12+624.19/.2(07) kodlu kitap, Toprak İşleri, Hattın Müdafası, İmalatı Sınaiye ve Tüneller bölümlerinden oluşuyor.

Demiryollar 3. Cilt - Üst Yapı



120 sayfa, İstanbul Yüksek Mühendis Mektebi Matbaası 1940 baskısı, T.C. Nafia Vekaleti Teknik Okulu Kütüphanesi Sayı 6- 625.14+625.15(07) kodlu kitap, Yol Malzemesi, Üst Yapının ferşi, Yol Edevatı bölümlerinden oluşuyor.

"Birbirile muayyen bir zaviye teşkil eden bir çok hatlardan, birinden diğerine demiryol arabalarının geçmesini temin eden imalata "Devvar köprü veya levha" denir Devvar köprüler lokomotiflerin döndürülmesinde kullanıldığı cihetle bunların kuturları en uzun lokomotif uzunluğuna tabidir. "



Hani turntable, drehscheibe, plaktorna diyoruz ya:

Eh artık bunu da anladınız,

"Demiryol arabalarını münferiden, birbirine muvazi bir çok hatların birinden diğerine, nakletmek için vücuda getirilen tesisata transbordör tesisatı denir.



Demiryollar 4. Cilt - İstasiyonlar



202 sayfa, İstanbul Yüksek Mühendis Mektebi Matbaası 1942 baskısı, T.C. Maarif Vekaleti Teknik Okulu Kütüphanesi Sayı 16- 656.21(07) kodlu kitap, Genel Bilgiler, Yolcu İstasiyonları, Yük İstasiyonları ve Hizmet İstasiyonları bölümlerinden oluşuyor.

"Hat sayısının fazla olması halinde istasiyon uzunluğunun çok büyümesi mahzurunu gidermek, bu suretle en son hat hizmet uzunluğunu arttırmak için Şekil14 deki gibi bir tertip tatbik etmek mümkündür. Bu sayede uç taraflar her ne kadar bir miktar genişlersede, hizmet uzunluğunda epeyce fazlalık temin edilebilir. Bu tertibin tafsilatı Şekil 15de görülmektedir.



Çok teşekkürler Osman...

Merak edenlere, sırada daha bir bu kadar kitap var...

[kemalomay]

Vaay bilgiler şahane , yalnız bir soru sormuşsun mesajında " İstanbuldan trenle nerelere gidiliyor bu aralar " demişsin , şey tren neydi yahu.....

Görmeyeli unuttuğumuz bişeydi galba , hayal meyal hatırladım biraz.

[Okan]

Hafta sonu trafikten kaçan yerli icadımız minibüs, Nautilus-Söğütlüçeşme arasında bir yerden sola saptı galiba Halitağa caddesi idi, demiryolunun üstünden geçiyor.

Demiryolu diyorum, galiba orada raylar sökülmemiş, galiba diyorum, minibüsten sağdan aşağıya bakınca aşağıda Mavi bir dizel lokomotifimiz duruyordu.

Merak edenler için, Söğütlüçeşme'den Pendik'e kadar ray yok, eski demiryolu artık off-road gezi alanı, acaba imara açılması mı düşünülüyor ?

Bu arada, son 4 yılda ülkede yapılan, bitirilen, tamamlanan projelere bakıyorum da bu Haydarpaşa ne kadar değerliymiş arkadaş, bir türlü bütçe, kaynak bulunamadı, bu kadar sürede ülkemizin tarihi garı onarılamadı.

İstanbul'un Anadolu tarafı böyle de Avrupa tarafı farklı mı ? değil galiba.

Yazık yahu !

Bu arada kitaplara ara vermişim ister istemez, ama aceleye gerek yok, baksana Haydarpaşa onarılamıyor, İstanbul'a Osmanlı zamanında bile gelebilen tren/demiryolu gelemiyor, bazı müstesna ilçelerdeki çift katlı kurgular yıllardır bitirilemiyor, ben ara vermişim çok mu ?

[utkan]

Sevgili Okan,

Sanırım gördüğün Mavi Dizel, Marmaray Acil Durum Dizeli....bir tane de karşı tarafta(Avrupa Yakasında) bekletiliyor....

Sökülmeyen raylar ise Marmaray Dizinlerinin H.Paşa'da gece ağırlanmalarında kullanılıyor....

Yok edilen HATTA gelince...ne diyorlar: Bazıları yapıyor, bazıları..... hakikaten o güzelim HATTI yaptılar.....

Sevgiler,

m.utkan

[kemalomay]

Bu arada kitaplara ara vermişim ister istemez, ama aceleye gerek yok, baksana Haydarpaşa onarılamıyor, İstanbul'a Osmanlı zamanında bile gelebilen tren/demiryolu gelemiyor, bazı müstesna ilçelerdeki çift katlı kurgular yıllardır bitirilemiyor, ben ara vermişim çok mu ?

Sataşma olmuş burda alenen ama ben çok sıkı çalışıyorum çift katlı kurguda , kısa zaman içinde liman hizmete girecek , yayınlarım resimleri görürsünüz.Öptüm..................................

[Osman Yalçınkaya]

İstanbul'un Anadolu tarafı böyle de Avrupa tarafı farklı mı ? değil galiba.

Değil galiba kısmını merak edenler için belirteyim, değil. Avrupa yakası da aynı rezaleti paylaşıyor. Geçen seneye kadar inşaat devam ediyordu, hatta demiryolunun yanında oturduğumuz için gece bile kamyonları duyuyorduk, bir senedir yalan oldu maalesef. Etkin şekilde treni kullanan birisi olarak ne kadar sıkıntı yaşadığımızı ise anlatamam.
En kalabalık zamanda bile Kadıköye gitmek 13 dakika sürecek diye bilmenin verdiği rahatlıkla yaşarken şu an resmen ulaşım özgürlüğüm kısıtlanmış gibi hissediyorum. (bugün yine aynı hissi yaşadım)

Bu arada kitap paylaşımlarını (başlığını) yeni görüyorum, çok güzel olmuş, ellerinize sağlık. Size ufak bir el tarayıcısı hediye etmeyi düşünüyorum

[Firat Akcay]

Demiryolu severler için güzel kitaplar