Model Trenciler Kulübü

Model Trenciler Forumu => Üyelerimizin yapmış olduğu öğretici çalışmalar. => Konuyu başlatan: Okan - Kasım 25, 2008, 18:42:40

Başlık: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Okan - Kasım 25, 2008, 18:42:40
Merhaba arkadaşlar,

Önceki günlerde yaptığım bir vagon aydınlatma çalışmasını paylaşmak istiyorum. Bu çalışma benim vagonlar özelinde yaptığım ilk çalışma, sizlerin de göreceklerinizi de belirtmenizi bekliyorum. Verdiği fikirler için Nedim ustamıza bir kez daha teşekkürler.

Öncelikle kullandığım malzemeleri aktarayım.

Aydınlatma için İstanbul’da Karaköy Elektronikçiler çarşısındaki dükkanlarda bulunan şerit SMD ledlerden aldım. Bunlar 5mlik makaralar halinde ve çeşitli renklerde satılıyor.  Ben gün ışığı olarak seçim yaptım, ancak sarı veya turuncu gibi renkler de denenebilir.

Şerit üzerinde ledler 3 lü bloklar halinde, 3 lü bloğu bozmadan size gereken uzunlukta keserek doğru akım ile beslediğinizde sorunsuz yanıyorlar.

Işık parlak geldiği için seri olarak bir direnç ekledim 470Ohm ile bana güzel görünen bir ışık elde ettim, belki direnç değerini biraz daha arttırarak daha loş bir hava oluşturulabilir.

Vagonu ben DCC kurgumda kullanacağım için bir de 1N4148 kodlu tek bir diyotu seri olarak bağladım. 

Ek olarak vagon başlarındaki kırmızı aydınlatmaları yapmak için bir kırmızı parlak LED’I yine devremize seri olarak bağladım.

Son olarak da tekerleklerden elektrik alımındaki aksamalarda ışığın kesintisiz olması için 1000uF bir kondansatörü paralel bağladım. Ancak fiziksel hacim olarak daha küçük bir tane kullanmam gerekli.

Şerit SMD Led dışındaki tüm malzemeler kuruşlar mertebesinde.

Tekerleklerden elektrik alabilmek için ince şeritler kesebileceğimiz, yumuşak bakır levhalar, bazı hobi dükkanları ve kırtasiyecilerde bulunabiliyor. Ben Kabalcı’dan buldum.

Gelelim aşamalara:

Vagonumuz, 1990lı yıllardan kalma bir Lima, DB Yolcu vagonu.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5879_Img20081122212405.JPG)

Önce vagonumuzun her iki başındaki körük benzeri model parçaları ufak bir tornavida ile kanırtarak yerinden çıkartıyoruz. Bu parça eski Lima’larda oldukça basit ve kaba bir plastikten sert ve ince detayları olmayan nitelikte. Yerine lastik akordeon körük uygulamak güzel olurdu.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5880_Img20081122212759.JPG)

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5881_Img20081122212820.JPG)

Daha sonra açılan yerde vagonun gövdesi ile kapak arasında bir boşluk var, yine buradan tornavidamızla ufak bir kanırtma ile üst kapağı kaldırıyoruz. Şanslıyız bu modelde kapak tek parça, başka modellerde üst kapak ve yan camlar tek parça olduğunu görmüştük. Açmak ciddi sorun oluşturabiliyor.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5882_Img20081122212841.JPG)

Vagonumuzun içi bu resimde görünüyor, turuncu kısımlar oturma mekanı olarak modellenmiş, vagon gövdesindeki camlara ek olarak bir cam(mika) iç katman daha var.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5883_Img20081122212856.JPG)

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5886_Img20081122213043.JPG)

Alt kısımda ise iki metal ağırlık görüyoruz. Vagon plastik olduğu için bu parçalar gereken ağırlığı sağlamak için yerleştirilmiş, kapatırken yerlerine sabitliyoruz.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5887_Img20081122213106.JPG)

Buraya kadar olan kısım vagonumuzun içi ile ilgili keşif, kablo nerden geçer nereye ne koyarız içindi. Şimdi elektrik almak için yapmamız gerekenlere geçiyoruz. Önce boji takımlarını çıkartıyoruz.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5884_Img20081122212930.JPG)

Boji gövdeye gördüğünüz bu mekanizma ile tutturulmuş ve hareketli dönebiliyor. Tutup sıkışmasını sağlayan bu iki kanatlı çubuk içinde kablo geçirmek için çok küçük bir delik var.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5885_Img20081122213001.JPG)

Kullanılan tekerleklerin metal olması elektrik alma işimize uygun, aksi takdirde tekerlek değişimi gerekecekti.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5888_Img20081122213409.JPG)

Tekerin dibinde, milin bir ucundaki siyah kısım izolasyonu gösteriyor. Elektrik almak için kolay yöntem bir bojideki iki tekeri, izolasyon halkaları bir yönde, diğer bojide ise diğer yönde olarak takmak. Bu yöntem kolay olmasının yanında ray atlamalarında kesinti olması olasılığını getiriyor. Ancak tek bojide iki kutup elektriği almak için iki farklı ayak ve iki kabloyu plastiğe monte etmenin zorluğundan dolayı  kesinti sorununu kondansatör ile çözme yoluna gittim.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5889_Img20081122213529.JPG)

Bu bojinin alttan, raya bakan görünümü, tekerlekler çıkmış durumda, ortada bulunan küçük ikili çıkıntılar şerit olarak keseceğim ve tekerlek millerine değerek elektriği alacak bakır şeridi sıkıştırmak için uygun görünüyor. Ortadaki delikte vagonun içine elektriği taşıyacak kablo için hazır yapılmış. Kablomuzu bakır şeritin ortasına lehimleyerek montaja başlıyoruz.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5890_Img20081122215303.JPG)

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5891_Img20081122221738.JPG)

Kabloyu yerine yerleştirip, bakır şeriti de sıkıştırdıktan sonra tekerlekleri yerine takıyoruz. Bakır şeriti ben bu çalışmada millere sarmayı denedim. Milleri kasmadan iletkenlik sağladılar. Ancak çok da güzel olmadı gibi geliyor. Gerçi bu konuda çok fazla sayıda değişik yöntem var, Nedim ustamız daha yapısal çalışıyor, kalıp halinde bir metal plaketi gerilimli olarak millere değmesini ni sağlayarak elektirik alıyor. Benimle de paylaştığı metal malzemede gerilimi sağlamak çok daha kolay, ancak bulduğum yumuşak bakırda gerilim sağlamak zor olduğu için ben sarmayı seçtim. Yazının sonunda bir kaç link veriyorum, oralarda göreceksiniz, bu işlem için sert tel bile kullanmak mümkün.

Bu iki fotografta nedense fotograf makinamın makro özelliğini kullanmayı başaramamışım.  Bir ara tekrar çekmeliyim, kusura bakmayın. Önemli nokta bojilerin yönleri var, bu yönlere göre tekerlekleri izolasyon halkaları bir bojide ikisi de sağ, diğer bojide ikisi de sola gelecek şekilde takarak, iki raydan da farklı elektriği almayı sağlamakta.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5893_Img20081123202424.JPG)

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5894_Img20081123202441.JPG)

Bojileri yerine taktıktan sonra kabloyu vagon içine çıkartmış oluyoruz. Genelde yolcu vagonlarının iki başında tuvalet oluyor ve cam kısım boyalı olduğundan kabloyu dışarıdan görünmeden vagon tavanına çıkarmak için uygun bir yer olarak görüyorum.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5892_Img20081122224053.JPG)

SMD Ledler ince bir plastik şerite monte edilmiş, arka yüzey ise koruyucu bandı olan yapışkanlı, dolayısıyla ince, vagonun tavanından dışarıya ışık sızmaması için tavan içini siyah akrilik boya ile boyuyoruz.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5895_Img20081123202511.JPG)

Boya kuruduktan sonra yapışkanın koruyucu bandını çıkartarak şeriti yapıştırıyoruz. Diyot ve direnci de seri olarak SMD şeride lehimliyoruz.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5896_Img20081123205132.JPG)

Vagonun diğer ucundaki bölümden aldığımız diğer kabloya(diğer bojiden gelen) da kırmızı ledimizi lehimliyoruz.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5897_Img20081123231049.JPG)

Vagonun içine zevkimize göre figürlerimizi yerleştiriyoruz ve son olarak SMD ledin iki elektrik bağlantısına paralel olarak kondansatörümüzü lehimliyoruz. Bu kondansatör normal çalışmada elektriği depoluyor, ray atlamalarındaki kesintilerde depoladığı elektriği boşaltarak ışığın bir süre daha yanmasını sağlıyor, dolayısıyla kısa süreli kesintilerde küçük bir kesintisiz güç kaynağı görevi görüyor.  Tek soru işaretimiz dijital/ses dekoderli lokolarda bir etkisi olup olmayacağı.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5898_Img20081124232320.JPG)

Fotograflamada eksik olan ve yukarıdaki fotografta kırmızı şeritler olarak gördükleriniz fiber kıllar. Bunları ledden ışık alarak, vagonun iki başndaki kapı kenarlarındaki dört deliğe ışık götürmek için kullanıyoruz. Fiber kılların dördünün ucunu ledin önüne bantlayarak kapatıyoruz, diğer uçlarını da sıcak bir nesne ile deliğin boyuna göre ayarlayıp deliğe yerleştiriyoruz. Benimkiler şu an kırmızı ışık havasını veriyor ama daha iyi olabilirdi diye düşünüyorum.
Bu arada kabloları, fiberleri tavana sabit tutmak için yapıştırıcı yerine Uhu Tak adlı malzemeden kullandım. Kolay tutturuluyor, gerektiğinde kolayca sökülebiliyor.

Vagonumuzun kapağını kapatarak ray üzerinde çekimlerini yapıyoruz. Henüz kapağı tam kapatmadım, kondansatörü de değiştirmeyi düşünüyorum ancak fotograflardan yine de keyif aldım, bakalım siz nasıl bulacaksınız. Fotograflardan sonra yararlanabileceğiniz diğer bağlantıları koydum.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5899_Img20081124235113.JPG)

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5900_Img20081124235138.JPG)

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5901_Img20081124235240.JPG)

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5902_Img20081124235254.JPG)

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5903_Img20081124235420.JPG)

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5904_Img20081124235719.JPG)

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5905_Img20081124235951.JPG)

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5906_Img20081125000001.JPG)

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5907_Img20081125000124.JPG)

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i5908_Img20081125000135.JPG)

Bu konuda yararlanabileceğiniz diğer kaynakları da aşağıda paylaşmak isterim.

http://thefiberopticstore.com/FAQ/endglow/flaring.htm

http://www.building-your-model-railroad.com/lighting-effects.html

http://users.speedlink.com.au/~imra/seminar2.html

http://www.trainweb.org/gyra/model.htm

http://reviews.ebay.com/Using-LEDs-to-light-Model-Train-Layouts_W0QQugidZ10000000002155992

http://www.members.optusnet.com.au/nswmn/flicker_free_JB.htm


Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Teoman Kardaşlar - Kasım 25, 2008, 19:29:23




Okan Bey, vagon aydınlatması ile ilgli detaylı anlatımınız için teşekkürler.

Vagon aydınlatmaları yapmayı düşünen modeltrenciler için çok yararlı bir çalışma olmuş.

Ellerinize sağlık. İyi çalışmalar dileklerimle saygılar, sevgiler.

Teoman Kardaşlar
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: cafer - Kasım 25, 2008, 22:36:56
 Sevgili Okan
 Eline sağlık. Her uğraşanın yararlanacağı bir çalışma. Çok teşekkürler.
                                                                                  cafer
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Osman Yalçınkaya - Kasım 25, 2008, 22:48:56
Merhaba,

Akıcı, açıklamalı anlatımız için çok teşekkür ederim.
Işıkları kapamadan çektiğniz fotoğraflarda bana biraz fazla parlak geldi ama yakın çekimden heralde. Gerçi parlaklık o anlık zevk işi ve çözümü de basit..

Ayrıca kırmızı ledler küçük ama hoş bir ayrındı oluyor arkalarda..

Öğretici paylaşımınız için teşekkür ederim..
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Okan - Kasım 26, 2008, 12:32:48
Arkadaşlar teşekkürler. Bu ilk deneme çalışmamda benim de gözüme batanlar var, örneğin kabloların geçişi, parçaların yerleri benim de istediğim oranda düzenli olmadı, lütfen gözünüze çarpanları da iletirseniz sevinirim.

Osman vagon başlarındakiler kırmızı led değil, dolaştığım elektronikçiler de 2mm altında led bulamadım. Bu nedenle olabilecek en küçük kırmızı bir LED bağlayarak, ucuna da 4 noktaya gidecek ölçüde fiber kılları birleştirerek, ışığı fiber ile vagon başlarına taşıdım. Bu yöntemle çok daha küçük yerlerde veya görüntü vermek üzere ışıklandırma yapılabiliyor. Şu adresde pek çok uygulama örneği var http://thefiberopticstore.com/FAQ/general/what.htm Filmlerdeki uzay gemileri görüntülerinin bunlarla yapıldığını kamera arkası görüntülerden görmüştüm, daha farklı uygulamalar da olabilir. Bu linkde derli toplu bilgiler mevcut http://thefiberopticstore.com/FAQ/index.htm

Benim kullandıklarım end-glow denen fiber kıllar, bir tarafından ışığı verince öbür uca kadar kayıpsız denebilecek şekilde taşıyor ve öbür uçtan ışığı çıkartıyor. 1990ların son yarısından bu yana, bilgisayarların çevre birimleriyle, özellikle High-End external disk birimleriyle ve disk birimlerinin içindeki diskler ve denetim birimleri arasındaki bağlantılarda, ses sistemlerinde, telekomünikasyon şebekelerinde, iletim kalitesi, hızı ve güvenilirliği nedeniyle bu teknik kullanılıyor.

Bir de side-glow denen fiber kıllar var. Bunlar neon benzeri her yerinden ışığı yayıyorlar. Aklımdaki bir diğer deneme ise bu tip bir fiber kıl bularak aydınlatma denemek. Zira side-glowışığı düzenli yaydığı için vagon içinde SMD Led'e alternatif bir yöntem olabilir. Ancak ışık kaynağı konusunda soru işaretlerim var,şimdilik düşünce aşamasında. Burada örnekleri var. http://www.fiberopticproducts.com/Sideglow.htm
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: hasan38m - Kasım 26, 2008, 12:42:41
okan led leri karaköyden alırken  satıcıya ne diyeceğiz led lerin yanında neler alacaz kondansatör alacakmıyız bilgi verirsen sevinirim. yanılmıyorsam seni proseste gördüğümde elindeki bakır  levhayı kullanmışsın
saygılar  hasan yaşar mert
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Okan - Kasım 26, 2008, 13:00:30
Selam Hasan,

SMD Şerit Led, gün ışığı veya gözüne güzel görünen sarı/turuncu seç, bir kaç dükkan dolaş, fiyatlar oynuyor. Doğrudan dışarıdan gelenler var, Türkiye'de montaj yapılan daha ucuzlar var.

Direnç 470Ohm veya biraz daha yüksek, kondansatör 1000mikrofarad veya daha yüksek(ancak boyutuna dikkat et), diyot 1N4148.

Bakır levha evet o gördüğün, makasla ince bir şerit kesilebiliyor ama çok da şart değil verdiğim linklerden http://www.members.optusnet.com.au/nswmn/flicker_free_JB.htm deki 4.resime bakarsan vagonunun bojilerine uygun çözümü tel ile de sağlayabilirsin.
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Ferda - Kasım 26, 2008, 15:38:36
Okan bu güzel çalışma ve paylaşım için teşekkürler,ellerine sağlık.Vagon aydınlatması bence kurguların olmazsa olmazlarının başında geliyor.Hele evleri yolları aydınlatıp vagonları aydınlatmamak hiç olmuyor.Vagon ışıklarının sol ve sağda zemine vurmasıda ayrı bir güzellik.
Saygılar
Ferda
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: hasan38m - Kasım 26, 2008, 18:35:47
okancığım verdiğin bilgiler doğrultusunda hareket edeceğim sana çok tşk ederim. sonra sorularım olacak cevap verirsen çok sevinirim
saygılar hasan yaşar mert
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Osman Yalçınkaya - Kasım 26, 2008, 18:54:28
Evet ilk başta da fiber kıl yazmışsınız atlamışım sanırım. O zaman vagonların hemen tamamında bile belki kullanılabilir bunlar..

Bu arada bu çalışmanızla onların fiber kıl olduğunu öğrendim.Ben de eminönünde alt geçitlerde satılan o şeyler ne diyordum. Eğer bunlardan "bir demet"  lazımsa Eminönünde alt geçitlerden uygun fiyata ulaşabilirsiniz :)
Işık iletimi de gayet güzel ..

Bir de sormak istediğim birşey olacak.. diyotun buradaki görevi nedir ?
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Okan - Kasım 26, 2008, 20:35:32
Maliyetini bilemiyorum ama bozuklarından fiberi sıyırmaktan kurtulurum böylece, Eminönü'nde nerede ? tramvay durağının altındaki altgeçit mi ? yoksa Karaköy'deki altgeçit mi ? Ayrıca ne satıyorlar tam anlamadım ? Eskiden masa üstü süs lambası gibi bir şeyler vardı onlardan mı ?

Diyot, ledlere ters yönde akım gitmemesi için, kaynak
http://reviews.ebay.com/Using-LEDs-to-light-Model-Train-Layouts_W0QQugidZ10000000002155992

Işığın azalacağı ve bir miktar titreme yapacağı gibi dezavantaj söylenmiş, ancak ışığın azalması avantaj, titreme ise farkedilir seviyede değil.
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Osman Yalçınkaya - Kasım 26, 2008, 20:52:29
Evet masaüstü süs lambası gibi birşey tam adı nedir bilemiyorum..Eminönünde tramvay durağının altındaki geçit evet.. ama Karaköydeki geçitte de görmüştüm.. yani oraların klasik işporta malları bunlar..

Bu arada onların (masaüstü süs lambası diyelim) tamamen oyuncak olduğunu ve burada sizin kullandığınızla alakası olmayacağını düşünmüştüm ve yazmayacaktım ama üstteki mesajımı yazmadan önce  bu süslerden birini parçaladım ve test ettim ..hakikaten işe yarıyorlar :)  Tabi daha özellikli birşeyse sizin kullandığınız bilmiyorum ama bunlar da çok güzel ışık iletiyorlar..yanlış materyal ise bile aynı işe yarıyor :)

Bİlgi ve link için de teşşekkür ederim..
Devamını bekliyoruz, kolay gelsin..
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: serkan kaçar - Kasım 26, 2008, 23:10:33
okan abi eline saglık

paşa
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: MEHMET erdoğan - Kasım 27, 2008, 09:00:15
Okan bey emeginize sağlık.çok güzel olmuş.
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: uzay - Kasım 27, 2008, 11:08:12
abi bu alttaki ürün
(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i6037_928142812.jpg)


Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: ulgen - Nisan 04, 2009, 14:03:42
Bu konuda bir sorum var, ledler polariteye hassas olduklarından devrede diyot var, böylece ters akım geldiğinde yanmayacaktır. Trenin gidiş yönünü değiştirdiğimizde vagonun içine gelen elektiriğin poliaritesini sabit tutmak ve ledlerin yanmasını sağlamak için bir yol var mıdır?
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: selcukm - Nisan 04, 2009, 15:09:15
Köprü diyot veya bir yerine dört adet diyot kullanarak ledlerin hep doğru polarite almalarını sağlayabilirsiniz.
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: ulgen - Nisan 04, 2009, 16:49:58
Şekilli açıklamanız için çok teşekkür ederim. İki sorum daha olacak:

1- Köprü için devrede ayrıca transistör ve kondansatör kullanmaya gerek var mı?
2- Bu tarzda bir devrede hangi kodlu köprüyü kullanmak gerekir? Okan Bey'in bahsettiği 1N4148 no'lu diyotlardan 4 tane kullanılabilir mi?
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: selcukm - Nisan 04, 2009, 21:16:23
Transistöre gerek yok, kondansatör kısa süreli voltaj kesintilerinde aydınlatmanın devamlılığını sağlar. LED'lerin ve varsa diğer yüklerin çektiği akım toplam 200mA' i geçmiyorsa 1N4148 kullanabilirsiniz. Başka bir diyot kullanırken de datasheet'ine bakıp desteklediği akımı kontrol etmekte fayda var. Köprü diyot olarak piyasada DF06M ve serisini kolay bulursunuz ama bu uygulama için biraz büyüktür.
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: ulgen - Nisan 04, 2009, 22:43:29
Çok teşekkür ederim.. Hemen hesaplamalara başlayacağım. Eğer uygulamada da başarılı olursam burda fotoğraflı bir paylaşım yaparım.
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: haldunabi - Nisan 05, 2009, 00:14:21
istanbulda olanlar için söyluyorum.
yepyeni led serileri cıkmış aldık kullandık. super seyler.. denemenii tavsiye ederim.
(alma yeri: yazıcıoğlı pasajı -kadıköy)
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Okan - Nisan 06, 2009, 09:49:23
Ülgen bey,

Doğru bir noktaya değinmişsiniz.

Şerit ledler + - DC gerilim ile besleme gerektiriyor. DCC de ise net bir + - ayrımı sözkonusu değil. Aslında sinyal nedeniyle DCden uzaklaşan bu gerilimde şerit ledler bir şekilde çalışıyor, vagonun yönü değiştirildiğinde de bu durum değişmiyor.

Şerit ledlerin(içindeki SMD direnç ve SMD Ledler ile) ömrünü uzatmak için diyot kullanılması öneriliyordu. Bu halen geçerli bir önerimidir, veya kullanılmaz ise ne kadar süre sonrasında bu ledler çalışmaz olur açıkçası çok net bilgim yok. Sadece bir önlem olarak tek diyot ile tek yönlü akım geçişi sağladım.

Doğal olarak diyot tek olunca aynı vagonu dijital olmayan DC de çalıştırınca vagonun ışıkları sadece bir yönde yanıyor. Buna çözüm Selçuk beyin de önerdiği köprü diyot ile doğrultma yapmak, gelen gerilim içinden sinyali filtreleyerek doğrultulmuş bir akım elde etmek.

Vagon içine girebilecek küçüklükte entegre köprü diyot varmı benim bilgimde değil, araştırmak gerekli, ancak Selçuk beyin verdiği basit çizimden(4 diyot ve kesinti önlemek için bir elekrolitik kondansatör(polariteli) ile  kolayca gerçekleştirebilirsiniz ve diyotları birbirine paralel yerleştirerek oldukça küçük bir alana sığdırabilirsiniz. Dikkat etmeniz gereken diyotların ve kondansatörün yönü olacaktır. Bu çözümü hem analog DC hemde dijital DCC ile de kullanabilirsiniz.

Kondansatörünüzü 1000-2000mikrofarad 16-25V seviyesinde seçerseniz ray atlamalarında/kesiklerinde ışıkta titremeyi engellemiş olursunuz. Kondansatör bağlanmış vagonunuzu raya yerleştirdiğinizde analog DCde de dijital DCCde de ışık hemen yanmayacaktır. Dijitalde ray üzerinde sürekli gerilim olduğu için birkaç saniye sonra kondansatör dolacak ve ışık yanacaktır.

Analog DCde hız kontrolü gerilim ile sağlandığından ışığın yanması için önce kondansatörün dolması gerekecek bunun için de gerilimi arttırmanız yani treni hareketlendirmeniz gerekecektir. Analogda treni durdurduğunuzda sadece kısa bir süre(kondansatörün tamamen boşalması için gereken süre kadar ışık yanacaktır.

Işık yanar süreyi arttırmanın yolu daha yüksek kapasiteli bir kondansatörün kullanmaktır ancak vagon içinde yeriniz var ise bunu yapabilirsiniz. mikrofarad düzeyinde kondansatörleri paralel bağlayarak uzun süreler elde etmeniz pratik değildir. Bu noktada daha yüksek kapasiteli 0.47F ve yukarısı kondansatörler kullanabilsiniz. Bunlar 1000-2000uF kondansatörlerden biraz daha büyüktür ve benim şimdiye kadar rastladıklarım en fazla 5V gerilim için uygun, bu nedenle bir de vagon içine gerilim düşürücü elemanlar yerleştirmek gerekecektir.

Dolayısıyla sürekli yanan vagon ışığı beklentiniz varsa en rahat geçiş Dijital kumanda kullanmak olacaktır. DCCye geçerseniz, vagonlara da fonksiyon dekoderi kullanarak ışıklara da kumanda edebilme gibi bir seçeneğiniz olabilir ki biraz daha fantezi yaratmış olursunuz.



Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: ulgen - Nisan 07, 2009, 00:17:45
Okan Bey, detaylı açıklamanız için çok teşekkür ederim. Bugün Haldun (Bey mi desem Abi mi desem karar veremedim)'(n)in dediği gibi Yazıcıoğlu'ndan gerekli parçaları aldım. Selçuk Bey'in bahsettiği köprü diyotu, orjinal plandaki diyotla değiştirdim. 1 vagon için kullandığım parçaların listesi:

25 cm Şerit Led (günışığı) (isteğe bağlı olarak 20cm de olabilir)
1 adet RBI156 köprü diyot (satıcı DF06M yerine bunu verdi, daha az ampere uygun olan köprü diyotla boyut bakımından pek farkı yoktu)
1 adet 470ohm direnç
1 adet 16V 1000uF kondansatör
Bir miktar ince kablo

Fotoğraflı anlatımdan farklı olarak ince kabloları tekerleklere sararak işe başladım. Bakır şerit olmadan da sistem çalışıyor, sadece kablonun yerinden oyamaması için kablonun bojiden tekerlereklere indiği yere küçük bir parça blue tac ile tutturmak gerekebiliyor.

Açıkcası kondansatör ve köprü diyotu vagona sığdırmak epey problem oldu. Şimdilik kompartmanlardan ikisinin üstünde tavandan sarkıyorlar ve az da olsa dışarıdan gözüküyorlar. Sanırım bir ara onları vagonların iki ucundaki tuvaletlere koyarak bu problemi çözeceğim.

Bağlantı yerlerinden geçişlerde 1000uF kondansatörle bile aydınlatmada hafif dalgalanmalar olabiliyor. Ledlerin parlaklığı epey azalıyor ama sönmüyorlar. Sanırım yapabilecek pek bir şey yok, vagona daha büyük kondansatörleri sığdırmak pek de mümkün gözükmüyor.

Fotoğraf makinem hala tamirden gelmediği için fotoğraflar sonraya kaldı malesef..

Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Okan - Nisan 07, 2009, 15:48:47

Fotoğraflı anlatımdan farklı olarak ince kabloları tekerleklere sararak işe başladım. Bakır şerit olmadan da sistem çalışıyor, sadece kablonun yerinden oyamaması için kablonun bojiden tekerlereklere indiği yere küçük bir parça blue tac ile tutturmak gerekebiliyor.



Öncelikle başlamış olmanıza sevindim, tebrikler,

Tekerlekten elektrik almak için sizin de verdiğiniz örnek gibi pekçok örnek var. Biraz daha sert bir tel kullanıp bobin gibi sararsanız bluetaca da ihtiyaç olmayabilir ki bu da sıkça kullanılan yöntemlerden biri.

Kondansatör ve sönümlenme için sizin de belirttiğiniz gibi diyecek bir şey yok, dijitalde biraz daha iyi sonuç alabilirsiniz, geçmeyi düşünüyormusunuz ?
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: ilker Kurtoğlu - Nisan 07, 2009, 19:50:57
Merhaba,

Köprü diyotun boyut sorununu çözebilmek için 4 adet SMD diyot kullanarak büyük ölçüde yer kazancı sağlayabilirsiniz.
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: ulgen - Nisan 07, 2009, 23:30:54

Kondansatör ve sönümlenme için sizin de belirttiğiniz gibi diyecek bir şey yok, dijitalde biraz daha iyi sonuç alabilirsiniz, geçmeyi düşünüyormusunuz ?

Şimdilik dijitale geçmeyeceğim çünkü istediğim kurguyu yapabileceğim yere sahip değilim. Ya parke üzerine rayları geçici olarak kuruyorum ya da yaptığım mini-modüler kurugunun (şimdilik tek parça: 120x20cm, iki hat, bir istasyon, platform, biraz da yeşillik-ağaç) üzerinde sergi amaçlı duruyorlar. Ancak ileride dijital sizin de bahsettiğiniz nedenlerden şart gibi.


Köprü diyotun boyut sorununu çözebilmek için 4 adet SMD diyot kullanarak büyük ölçüde yer kazancı sağlayabilirsiniz.

Artık köprü diyotları vagonların çoğu için almış bulundum, onlara saklama yönetimini kullanacağım, ileride kalan vagonlarda da SMD'leri denerim.
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: ulgen - Nisan 07, 2009, 23:39:46
Şimdi aklıma geldi, aydınlatma ile ilgili kaynaklara bakarken boş ve penceresi olmayan (ya da az olan) bir vagona pil koyma yöntemini de gördüm. Bu vagon posta vagonu ya da kapalı yük vagonu olabilir ancak kapalı yük vagonu olduğu durumda yolcu vagonlarıyla karma bir katar görüntüsü oluşacağından hoş olmayabilir. Pil bulunan vagonunun sonundan çıkan ince kablolarla diğer vagonlardaki aydınlatma sistemlerine elektrik iletilebilir. Tampon tampona giden katarlarda kablolar da gözükmeyeceğinden görünüşü etkilemez.
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: ulgen - Nisan 08, 2009, 00:42:06
yok be ülgen.
tren maketlerinde pil hiç pratik değil. raydan verdiğin enerji her şeye yetişmelidir.
sistem meselesi. cozdunmu sorun olmaz..


Doğru valla, pil bitti, çıkar, şarj et, yeniden tak.. Çekilmez.. Birileri yapmış ama..
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Murat Demirel - Nisan 15, 2009, 00:54:05
Merhaba...
Cuma günü konuyu detaylı olarak okuduktan sonra birazda cesaretle piko vagonlarımı dağıtarak ışıklandırma çalışmalarınızı kendim tecrübe etmek istedim.
Konuda anlatılanlardan farklı olarak ben beyaz SMD led kullandım fakat 20cm'lik bir grup yerine, sadece ayrım yerlerinden kesilmiş üç grup kullandım. Enerji ihtiyacı nispeten daha azaldığı için 16v 1000uf'lık kondansatör akım kesildikten sonra yaklaşık 35 saniye daha ledlere enerji sağlamaya devam etti. Yapmak isteyenlere daha büyük kondansatörü kesinlikle önermem çünkü sığmıyor ayrıca gerek yok. Direnç olarakta 2,2 KOhm kullandım. Vagonun yanlarındaki kırmızı ışıklar içinse içeriden sürülmüş Kırmızı akrilik boya kafi geldi. Akım doğrultucu diyot ise gerçekten çok kullanışlı devreyi çok daha ufak bir alana sığdırabiliyorsunuz.

Aşağıda Yaptığım çalışmaya ait bazı fotoğraflarıda kısa açıklamalı olarak görebilirsiniz.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i7059_Allparts.JPG)

Vagon üzerinde kullanacağım tüm malzeme ve vagona ait parçalar bu resimde. Vagon beyaz renkli olduğu için tavanı siyah boya ile iki kat boyadım Pikoların tavan kısmı gövdeyle tümleşik ve camların yapıştırılmış olması dezavantaj oluşturdu.
Kablo olarak ben ATA133 HDD Kablosu kullanıyorum gerçekten çok ince. En büyük avantajı nasıl bırakırsanız öyle kalırlar. Kalite olarakta piyasada bulunan kablolara göre daha iyidir, çünkü bu kablonun bilgisayar içindeki çalışma rolü veri taşıma amaçlıdır.

(http://www.modeltrenciler.com/files/upload/98a295c9.jpg)

Ben led'leri enerji tasarrufunu en üst seviyede tutabilmek için, bağlantı noktalarından üç ayrı parçaya dikkatlice ayırdım. Vagon içindeki yerleşimini ise camlara göre hizalayarak mevcut enerji ile en iyi performansı almaya çalıştım.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i7064_redlights.JPG)

Kırmızı ışıklar içinse led koymak yerine sönük bir görüntü verebilmek için boya çözümüne başvurdum saklanabilecek yer olmadığı için vagon içinde görüntü kirliliği oluşması kaçınılmaz olacaktı.

(http://www.modeltrenciler.com/files/upload/ce394504.jpg)

Devre ise bu oldukça kolay ve ufak ölçü olarak fikir vermesi için kullanacağım ledi yanına koydum. Eritme işlemini uygulamadan önce kalın kalem ile devre yollarını genişlettim. Daha kolay anlaşılabilir olması için bu fotoğrafı koydum.

(http://www.modeltrenciler.com/files/upload/ecf833bc.jpg)

Karaköyde cumartesi günü hertaraf kapalı olduğundan, işime uygun bir metal plaka bulamadım ve roco bakım vagonumu dağıttım. İçindeki eski tip ışıklandırma için kullanılan iletken metal çubukları söküp bojilerin boyuna uygun keserek kullandım.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i7067_circuit2.JPG)

Devreyi Tuvalet penceresinin arkasına doğru montajladım hareket etmemesi içinde altından slikonladım. Led ışıklarından uzakta hafif loş yerde kalmaları gerekli göze batmasınlar. Vagonun üst grubunu bağlarkende fazla kabloların gözükmemesi için devrenin bağlı bulunduğu alt grubu saat yönünün tersine çevirerek kabloyu kondansatöre düzgün olarak sardım.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i7063_boji2.JPG)

Yerine montajlanmış metal şeridi takılmış, kablosu hazırlanmış olarak bojinin yakın plan fotoğrafı. Sadece Lehimlemek kalıyor. Gördüğüm ışıklandırmalı modellerinde birçoğu bu şekilde.
Benim düşüncemi sorarsanız burada kablo çok önemli oldukça ince ve heryerden geçebilir olmalı. Ucuza bulabilirsem eğer, bir sonraki sefere Şerit Laptop LCD ekran kablolarından kullanacağım.

(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i7066_sonuc2.JPG)
(http://www.modeltrenciler.com/files/out.php/i7065_sonuc1.JPG)

Sanırım çalışmam yararlı olmuştur.
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Okan - Nisan 15, 2009, 10:39:35
Gerçekten özenli ve güzel bir çalışma olmuş, paylaşımınız için teşekkürler.

Seri bilgisayar kabloları(ATA kablo) iyi bir seçim, ince kablo için çok güzel bir çözüm. Kırmızı boyamak ise çok daha pratik bir çözüm olmuş. Kondansatörler farklı satıcılarda, kapasiteler aynı dahi olsa daha küçük fiziksel boyutlarda bulunabiliyor, küçük plaket üzerine montaj olunca yükseklik kritik oluyor diye anladım, bir diğer seçenek, bunları plaketsiz, bacaklarından lehimlemek ve yan yana koymak olabilir, ancak sonuçta yerine güzel oturmuş.

Benim kullandığımı belirttiğim şerit ledler de SMD idi, anlaşılan hepsi üçlü gruplar ile bulunuyor. Renk konusunda sizin resimlerde de gördüğüm fazla beyaz oluyor, günışığı denilen de de benzer durum var, ya ledlerin üzerine bir tabaka veya boya ya da doğrudan sarı SMD denemeli.

Tekrar teşekkürler.
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Murat Demirel - Nisan 16, 2009, 01:28:12
Rica ederim okan bey.

Ben sadece gösterdiğiniz yoldan giderek farklı bir konfigürasyon denedim. Diğer vagonlarımda dediğiniz gibi gün ışığına uygun olan ledler kullanacağım. Hafta sonu akşam vakti müsait olabildiğim için elektronikçilerin çoğu kapalıydı gün ışığı renginde led bulamadım. Plaket üzerine çakılı kondansatör yükseklik sınırını pikolarda sonuna kadar kullanıyor.

Asıl sorun okan bey bojilere taktığımız metal şeritler yeterli sertlikte ve lehime uygun olmalı bulduğunuz zaman buradan paylaşabilirseniz mutluluk duyarım.
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: irfantprk - Nisan 16, 2009, 12:59:11
Murat bey ellerinize sğlık,oldukça şık ve güzel olmuş.

Selamlar,

İrfan Toprak.
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Aynur&Sermet - Nisan 16, 2009, 13:58:35
Murat bey,

Bojilere taktığınız metal şeritler genellikle Fosfor Bronz dan yapılıyor. Hem esnek hemde çok kolay lehimleniyor.

Ben 0.15mm olanını kullanıyorum belki bulabilirseniz 0.1 mm de olur. Bu çok pahalı bir malzeme değil.
Çünkü 30cm eninde oluyor ve siz 10cm aldığınızda bir çok şey yapabilirsiniz. Ben 2TLye aldım ,verdiğim ölcüde olanı. Bu malzee aliminyum profil, prinç levha , bakır levha gibi ürünleri satanlarda bulunuyor.

selam ve sevgiler.

Sermet Eray
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Murat Demirel - Nisan 16, 2009, 23:20:46
Sermet bey verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim.
Fosfor prinç olabileceği aklıma gelmemişti doğrusu. Bu tip malzeme satan dükkanlar Karaköy/perşembe pazarında mevcut arayıp bulacağım. 0,15 sanırım daha iyi olur.
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Murat Demirel - Nisan 16, 2009, 23:36:47
Teşekkür ederim İrfan bey vakit buldukça diğer çalışmalarımıda forumda yayınlayacağım.
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: zekizenger - Aralık 15, 2011, 21:30:09
Merhaba murat bey
Ben sizden wagon almıştımya bende sizin devrenin aynısını yaptım fakat tren geri gitmiyor vagon ışığı elektriği kesiyor tekerleklerinde yönlerini ayarladım gene olmuyor.Sizin vagon da hem arka ya hemde öne gidiyor benimkilerde gitmiyor neden acaba
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Murat Demirel - Aralık 16, 2011, 00:34:22
Merhaba murat bey
Ben sizden wagon almıştımya bende sizin devrenin aynısını yaptım fakat tren geri gitmiyor vagon ışığı elektriği kesiyor tekerleklerinde yönlerini ayarladım gene olmuyor.Sizin vagon da hem arka ya hemde öne gidiyor benimkilerde gitmiyor neden acaba

Anladığım kadarıyla akımı sabit yönlü olarak kullanmışsınız. Vagon içine ışıklandırma için hazırladığınız devrenin girişine bir adet akım çevirici W04 kodlu diot sürmelisiniz. bu elemanın amacı raydan gelen akımın  yönünü ışıklandırma için sabit hale getirir. mesela boilerin birini (+) raydan akım alacak şekilde diğerinide (-) raydan akım alacak şekilde ayarladınız.
   Eğerki vagonu diğer yönde raya koyarsanız ışıklandırma akım ters yönde olacağından çalışmayacaktır. Bu nedelne Led ışıklandırma yapacağımız zaman Devrenin girişine bir adet akım yönünü çevirmek için diyot kullanırız. Muhtemelen Trenin gitmeme sebebide bu tip bir sorundan kaynaklanmaktadır. Fakat Işıklandırma çalışması yaparken izolasyonada çok dikkat etmeniz gerekir. Bu arada Devre elemanlarını doğru yönde bağladığınıza emin olun.

W04 diot kullandıysanız eğer havya ile fazla ısıya maruz kaldığı durumlarda arızalanabilir. Bu tip devrelerde montaj esnasında fazla ısıdan kaçınmalısınız.
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: zekizenger - Aralık 16, 2011, 01:38:22
Ben diyot kullandim ama gene olmadı sizin devrenin aynısını yaptım ama gene de hata var
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: zekizenger - Aralık 16, 2011, 01:49:24
Murat bey

Ben kondasatörun + sina diyotun + sını bagladim  - uclarıda birbirine bagladim +  - uclara ledi bağladim diotun diğer uclarından da elektrik verdim ama genede kumandayi terse çevirince çalışmıyor
Başlık: Ynt: Vagon Aydınlatma Çalışması
Gönderen: Murat Demirel - Aralık 16, 2011, 16:23:13
Murat bey

Ben kondasatörun + sina diyotun + sını bagladim  - uclarıda birbirine bagladim +  - uclara ledi bağladim diotun diğer uclarından da elektrik verdim ama genede kumandayi terse çevirince çalışmıyor

       Zeki Abi Eğer istersen bana vagonu yolla sorunu tespit edip, çözümü için çalışayım.

Sorun temel kaynağı raylardan gelen akımın diyot'a gelene kadar tek yönlü bir kısa devre olduğudur. Tek yönde sorun çıkmaması diğer yönde sorun olması ise bana diyotun yalıtkanlarında bir problem olduğu yada akım alan pabuç dediğimiz fosfor prinç malzemenin olduğu yerden bir sıkıntı olduğu kanısındayım. Ancak incelemem ve üzerinde çalışmam gerekiyor.