Ama HO ölçekte ses decoder ından başka şansı varmı?Gerçek fizik prensiplerine göre hareket edecek model isteyen adam HO ile değil 1/10 gibi bir ölçekle uğraşır sanırım.
Eveeeet,
Gelelim sadede. Aslında bu tür teknik konuları daha önce de yazmayı düşünmüştüm ama fırsat bugüne imiş (bu arada Cem'leri 3'ledik iyi mi).
Fakat öncelikle sizden çok rica ediyorum burada yazacaklarımın benim şahsi görüşlerim olduğunu, markalara yönelik hiçbir önyargı ve gıcığımın olmadığını, bu forumun kavga değil tartışma ve öğrenme mekanı olduğunu unutmayın.
Önce detaylar: Jimmy aslında yukarıda alıntı yaptığım kısım bence çok önemli. Hartılarsın çok zaman Marklin'lerin sesini sevdiğimi söylemiştim. Geçen hafta sonu bir Delta e-lok denedik dükkanda (gg'de sattığım Heizerlok), çalıştığında oradaki herkes sus-pus oldu: sebebi lokonun gerçekten muhteşem bir e-lok sesi çıkartıyor olması idi - decoder olmadan. Neyse ki bu konuda en az 4 şahit var. Benim gözlemim şu ki Marklin -nasıl oluyorsa- DC motorlu olmayan (yani eski bildik AC motorlu) lokolara birbirinden farklı ve gerçeğine yakın -en azından andırır diyelim- sesler çıkarttırmayı bir şekilde başarıyor. Bunu birçok loko üzerinde (e-lok, dizel ve buharlı) deneme şansım oldu ve isteyen herkes benim dükkana uğrayıp kendi kulakları ile duyabilir.
İkinci detay konu -isteyen katılır isteyen katılmaz- bildiğiniz üzere benim gerçekçilik anlayışım biraz gariptir: detaya ve gerçekçiliğe o kadar önem veren arkadaşların tenderdan çekerli lokoları nasıl olup da gerçekçi bulduklarını anlayamıyorum (performans kusurları da cabası). "Dış görünüş tamamsa gerisi önemli değil" diyorsanız bu anlaşılır birşeydir ve kimsenin itirazı da olamaz. Ama bana göre motorun tenderda olduğunu bilmek bile yeterli negatif etken.
Gelelim esas mevzuya: Bu yazacaklarım 3 ray sistemi tercih eden bir kişinin 2 ray konusundaki deneyimlerinden çıkartılmıştır ve yeni başlayanların sistemleri kıyaslamaları içindir. Biri iyi öteki kötü demiyorum.
Bence 2 ray sistemlerde sorun a) akım iletmek üzere (pamuk ipliğine bağlı) tekerlerden + ve - akım alınması durumu ve b) akımın 2 adet raydan alınması nedeni ile rayların 180 derece dönüşterde kendi üstlerine dönememesidir.
a) 3 ray sistemde her iki raydan toprak alınır. + kutup ise travers aralarındaki 3. ray denen çivilerden pick-up shoe yolu ile sağlanır. Pick-up shoe en az 8-10 noktadan + uca temas eder. Böylelikle motorun elektrik alması şansa ve gıcır gıcır raylara/tekerlere kalmaz. Sonuçta 3 ray sistemde paslı ray üzerinde bile loko yürür. Düzgün bakımlı bir 3 ray lokonun tutukluk yaptığını görmedim. Ama 2 ray sistemlerde rayda veya tekerlerde en küçük bir kirlenme bile problemlerin başlangıcı olabilir. Hele hele bir süre kutu içinde kalmış rayları tekrar temizlemeden kullanmak neredeyse olanaksızdır.
b) bu konuda en bilgilendirici çalışmayı kamil arkadaşımız "armut hat" konusunda yazmıştı. 2 ray sistemde raylar 180 derece dönüş sonrası kendi üstüne bağlanamadığından basit bir tornistan bile içinden çıkılmaz bir hal alıyor. Bloklar yap, lokoyu durdur, sonra uçları terse çevir, falan, filan. Yine bu başlık altında akım geçmesi için makaslara ataş ile ek yapma gibi durumlar da hasıl oluyor.
Klasik kafa kafaya gelme problemi digital ile halloldu da yırttınız
sizi gidi.
Neyse, sevgli Cem, sana düşen ödev şu: 3 raycı olan benim fikir ve gözlemlerim bunlar. 2 ray kullanan arkadaşlar da kendi gözlem ve deneyimlerini yazacaklardır. Sen ise bu anlatılanların pratikte nasıl problemler olduğunu araştırmalı, 3 ray lokolardaki pick-up shoe'nun seni rahatsız edip etmediğini görmelisin. Bu arada parantez içi: digital devrimi ile loko problemi ortadan kalktı. İstenen her DC loko bir decoder ve bir pick-up shoe takılarak 3 ray AC sistemde yürütülebilir. Yani Roco bir modelin 3 rayını üretmiyorsa da problem değil. DC olanını alıp 3 raya çevirebilirsin (bunun tersi geçerli değil: 3 ray loko 2 raya çevrilir ama astarı yüzünden pahalı olur).
Enteresan buluğum birşey: geçen gün bir arkadaşın 2 ray Fleischmann lokosunu tamir ettik. Altında pick-up shoe yeri hazırdı!
Son olarak çok haklı olarak gündeme getirilen maliyet problemi var: a) başlangıç için set almak şart değildir. ister 3 ray ister 2 ray için parça parça 2. el toplamak çok geçerli bir alternatif olabilir. b) kaliteli ürün hiçbir zaman "atsan atılmaz satsan satılmaz" olmaz - özellikle setini en azından başlangıçta 2. el malzeme ile kurmuşsan. Bu konuda "kolleksiyonerlerin köşesi"nde daha detaylı bilgiler var. Bazı ürünler var ki bugün dünya para!
Evet, şimdilik bu kadar. Şimdi top sende. Ödevini yapıp kararını verecksin. Verdiğinde haberdar edersen seviniriz.
Umuyorum kimseyi kırmamışımdır. İstemeden kırdıklarımdan da şimdiden özür diliyorum.
Herkes işe trenle gitsin!
Cem.
Not: ustam DCC konusunu sana bıraktım, senin de çorbada tuzun olsun
Not 2: Aslında gerçek e-lok'lar da 3 ray çalışıyo dikkat ettiniz mi? Havai hat varsa çıkar pick-up shoe'yu olsun bitsin.
