Merhaba gruba hoşgeldiniz. Umarım keyifle hobinizle ilgilenirsiniz.
Eski analog Marklin lokomotiflerde AC motor bulunuyor idi. Bu lokomotifler bir dekoder aracılığı ile sayısal sisteme dönüştürüldüğünde motorun tipi önemini kaybediyor. Yeni sayısal Marklin modelleri direk DC motoru ile geliyor. Bu nedenle yeni nesil motorlarda pek fark olmayacaktır. Ancak iki sistem sayısal dünyada aynı noktaya gelse de, Marklin veya Marklin uyumlu tüm modeller analog dönemden kalma raydan elektrik alma sistemini devam ettiriyorlar. Yani her iki ray tek bir kutup, rayların ortasından çıkan iğne şeklindeki metal parçalar da diğer kutubu oluşturuyor. Bunlardan elektriği almak için de lokomotif altında sadece iğnelere değen sözünü ettiğiniz pabuç. Analog DC sistemlerinde ise her bir ray bir kutubu oluşturuyor. Ortada iğne yok.
İki sistemin de kendine göre avantajları ve dezavantajları var. Marklin'in bir kutbu iğneler aracılığıyla ortadan alma sistemi, gerçek elektrikli trenlere benziyor. Yani tepedeki katener sistemi yerine rayların ortasındaki iğneler. Hatta tepeye de katener sistemi döşerseniz, aynı ray üzerinde iki ayrı lokomotifi iki ayrı kumandayla analog olarak yürütebilirsiniz (Biri iğnelerden, diğeri katenerden elektrik alan, raylar ikisinde de ortak). Lokomotiflerde ve vagonlarda iki tekerleğin birbirinden izole edilmesi gerekmiyor. Dezavantajı ise dünyada DC modelin daha yaygın kullanılması nedeniyle iğneli raylar ve Markline uyumlu modeller daha seyrek ve pahalı olabilir. Bir de gerçek trenlerde olmayan ray ortası iğneleri bazı modelcilerin gözüne gerçekçi gelmeyebilir.
DC'de iki ray iki ayrı kutup olunca ray döşemesi ve belli ray bölümlerine elektrik verilmesine dikkat etmek gerekiyor. Örneğin U şeklinde bir dönüş yapıp raya ters yönden makasla bağlanmak için izolatörlerle ray bölmelerini birbirinden ayırıp kutupların kısa devre yapmamasına çalışmalısınız. Çünkü dönüşün sonunda + ile - yer değiştirmek zorunda kalacaktır. Tekerlekler arası izolasyon kısa devre olmaması için gereklidir ve çok önemlidir. Avantajı hem rayları, hem de DC modelleri piyasada daha çok seçenekte bulabilirsiniz.
Bu arada şunu da belirtmekte fayda var. Aslında tüm bu yazıları HO ölçekte (1/87) trenlerle ilgileniyorsanız, okumalısınız. Çünkü model trenciler arasında (ve bu grupta) en yaygın ölçek budur.
Daha büyük veya daha küçük ölçekli modellerin tümü, iki ray iki ayrı kutup (HO'da DC denilen) prensibi ile çalışmaktadır.
Ne seçerseniz seçin, keyfiniz bol olsun.
Özcan Ertem