Herkese selamlar,
Bir süredir digital konusu ciddi bir ivme kazandı. Bu nedenle birçok arkadaşımızın zor ve anlaşılmaz zannettiği digital'e çevrim konusunu açmaya karar verdim. Konu ile ilgili ve bilgili tüm arkadaşların desteği ile bunun aslında ne kadar kolay olduğunu göreceksiniz.
Öncelikle digital sistemin ne olduğunu dilim döndüğünce anlatayım:
Analog sistemlerde lokolara kumanda edebilecek tek şey raylardaki akımdır. Akımı arttırırsanız loko hızlı gider (ve tersi). Digital sistemde ise akım kumanda eden değil komutları taşıyan bir medyadır. Akım içine enjekte(!) edilen kontrol sinyalleri lokodaki decoder tarafından algılanır ve uygulanır (hızı arttır, lambaları yak, gibi). Bu durumda akla gelecek en basit şey analog sistemde akım trafo sayesinda azaltılıp arttırılırken digital sistemde raydaki akımın sabit ve lokoların kaldırabileceği maksimum sınırda (genellikle 14 - 16 volt arası) olduğudur.
Peki rayların üzerinde birkaç loko olduğunda bunlar nasıl ayrı hızlarda çalıştırılabiliyor? Digital kumandadan decoder'lara gönderilen komutlar birer "başlık" ile gönderiliyor. Bu başlığın bir bölümünde ise bir "adres" var. Bu adres sistem üzerindeki decoder'ların adresleri. Kumanda tarafından gönderilen komut tüm decoderlara ulaşır; ancak her decoder önce gelen komut paketinin başlığındaki adres bilgisine bakar. Mesaj (komut) kendisine gönderilmişse içeriğine bakarak komutu uygular aksi halde mesajı kaale almaz.
Tüm bunlardan anladığımız digitale geçiş için elimizde 3 unsurun olması gerektiği:
1) Komutları gönderecek bir kumanda
2) Bu komutları akıma enjekte edecek bir digital adaptör
3) Komutları anlayacak decoder/lar
Kumanda ve adaptör bazı sistemlerde aynı aparat içinde iken (örneğin Hornby) bazılarında ayrıdır (örneğin Marklin).
Bu özet bilgiden sonra gelelim lokoları nasıl digital yapacağımıza.
Not: "DCC ready" gibi şeyler bir adet soketten ibarettir (dolayısıyla bir pazarlama aldatmacasıdır).
Evet elimizde bir kumanda ve decoder var. Soru: loko'ma uyar mı? Cevap: evet! Decoder'lerin kullanım kılavuzlarında üzerindeki kabloların ne olduğu açıkça anlatılır.
Yapılacak iş şu kadar basittir: lokoda motora akım ileten kabloları yerlerinden söküp decoder'in akım girişlerine lehimleyeceksiniz. decoder'daki akım çıkışlarını motor uçlarına lehimleyeceksiniz. bu haldeyken lokonuz yürür vaziyette olacak. sonra isteğinize göre decoder üzerindeki fonksiyon uçlarını istediğiniz fonksiyonlara (ön far, arka far, buhar jeneratörü, vs.) lehimleyeceksiniz. tüm (en azından çoğu) decoderlerin kullanım kılavuzlarında tüm bu fonksiyon ve akım çıkışları çizim ile anlatılmıştır. bu işlemleri yaparken polarizasyona (+ ve - uçlara) dikkat etmelisiniz.
Son aşama: Digital kumandanıza yeni decoder'inizi (adresini) tanıtacaksınız. Bu işlem her kumanda için ayrıdır ve kullanım kılavuzunda anlatılır.
Son bir not: Neredeyse tüm decoder'larda AC/DC akım tipi belirleme özelliği vardır yani birçok decoder hem AC hem DC'de çalışır.
Yakında fotoğraf koyacağım.
Herkese analog günler
Cem.